چکیده:
مفهوم لقاءالله در قرآن دارای گونه های کاربردی متعددی است . اصلیترین معانی آن در دیدگاه های مفسران عبارتند از: ١. شهود باطنی و دیدار خدا ٢. مرگ ٣. ملاقات ثواب و عقاب . نظریات کلامی_عرفانی ای نظیر تنزیه صرف ، نظریه جمع بین تنزیه و تشبیه ، نظریات حوزه تجلی و ظهور ذات و اسما و صفات الهی از اصلیترین نظریات تأثیر گذار در آراء تفسیری است . این مقاله ضمن مرور اجمالی بر این آراء و مبانی به شرح دیدگاه های تفسیر بیان السعاده پرداخته است و ضمن بیان معنای عرفانی لقاءالله و شرایط رسیدن به این مقام با استقراء و تدبر در آیات مربوط بدان زمینه ها پیامدهای تکذیب لقاءالله یا تصدیق آن را به تفکیک بیان نموده است .
خلاصه ماشینی:
این تفسیر با تأکید بر قواعد تفسیری و زبان شناسی و مبانی عرفانی، لقاءالله را به روح معنای لقاء حمل نموده و آن را از مسائل مهم توحیدی و مسلمات قرآنی برمی شمارد و پیامدها و زمینه های تصدیق و تکذیب آن را بیان میکند.
تعبیر"لقاء رب " در آیات زیادی به کار رفته است از جمله : (انعام :١٥٤، روم :٨، کهف :١١٠، فصلت :٥٤) (أو لم یتفکروا فی أنفسهم ما خلق الله السماوات و الأرض و ما بینهما إلا بالحق و أجل مسمی و إن کثیرا من الناس بلقاء ربهم لکافرون )(روم :٨)؛ آیا آنها در دل خود نیندیشیدند که خداوند آسمانها و زمین و آنچه را میان آن دو است ، جز به حق و برای زمان معینی نیافریده ؛ ولی بسیاری از مردم لقای پروردگارشان را منکرند.
لقاء الله در نگاه قرآن : از آن جایی که برخی از صاحبان قاموس های قرآنی قایل به تنزیه صرف حق از همه مراتب معرفتی هستند، معنای لقاءالله را تاویل کرده اند و روز قیامت را از آن جهت «یوم التلاق » نامیده اند که در آن اهل زمین و آسمان ، خلق و خدا، اولین و آخرین ، ظالم و مظلوم ، انسان و عملش یکدیگر را ملاقات مینمایند.
قرآن در برخی از آیات مشتمل بر تعبیر لقاء الله ، زمینه های ظهور و بروز این تکذیب را بیان کرده است : ١٠-١.