چکیده:
از میان ویژگیهای بارش ، تداوم آن به دلیل تاثیراتش بر روی بسیاری از فعالیتتهتای انسانی از اهمیت ویژهای برخوردار است. این پژوهش، با هدف شناخت الگوهتای همدیتد بارشهای یک روزه در استان کردستان، طتی دوره زمتانی ٢٠١١-١٩٦١ انجتام شتد. روز بارشی براساس آستانه میانگین بارش ١ میلیمتر و بیش از آن در استان کردستان تعیتین گردید. هم چنین فراگیر بودن بتارش در استتان)رخداد بتارش در بتیش از ٥٠ درصتد از استان( به عنوان شاخصی برای تعیین بارشهایی با منشا همدید استفاده شد. برای ایتن رویدادها، الگوهای اصلی فشار تراز دریا و ضخامت جو با استفاده از روش تحلیل خوشهای بدست آمد. برای هر گروه، یک روز به عنوان نماینده انتخاب شد. روز نماینتده بتااترین همبستگی را با روزهای همگروه خود داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که بتارشهتای همدید یک روزه در استان کردستان تقریبا در تمام طول سال)به استثنای مرداد ماه( رخ میدهند. فراوانی این رویدادها در اردیبهشت و بهمن ماه به اوج خود میرسند. در نهایت شش الگوی اصلی فشار تراز دریا عامل ایجاد این رویدادها هستند و هم چنین دو الگتوی اصلی ضخامت ایه ٥٠٠- ١٠٠٠ هکتوپاسکال در رخداد آنها متوثر بتودهانتد. الگتوی اول ضخامت ایه ٥٠٠ - ١٠٠٠ هکتوپاسکال در بارشهای همدید یک روزه دوره سترد ستال و الگوی دوم نیز در رخداد دوره گرم سال آنها موثر است.
خلاصه ماشینی:
آنها پس از انجام تحلیل مؤلفه های اصلی بر روی پایگاه داده (٢٠٠٤-١٩٩٥) 1- Empirical Orthogonal Functions(EOFs) 2 - Geerts and Dawel 3- William 4- Kato and Aranami 5- Niigata-Fukushima and Fukui 6- Baiu 7- Lana 8- Balearic مربوط به تراز ژئوپتانسیل ٥٠٠ هکتوپاسکال و تحلیل خوشه ای بر روی مؤلفه های اصلی بدست آمده هشت الگوی گردشی اصلی بدست آوردند.
با انجام تحلیل خوشه ای بر روی داده های فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسـیل لایـه ١٠٠٠- ٥٠٠ هکتوپاسکال الگوهای اصلی هر کدام از آنها در زمان بارش های همدیـد یـک روزه بدسـت آمد.
/ شکل )٣( فراوانی رخداد بارشهای همدید یک روزه استان کردستان در طول سال)برحسب درصد( با انجام تحلیل خوشه ای بر روی داده های فشار تراز دریا در زمان بارش های یـک روزه اسـتان کردستان شش الگوی همدید برای این رویدادها مشخص شد.
تحلیل الگوهای اصلی فشار تراز دریا الگوی ١ )پرفشار سیبری- پرفشار شمال غرب آفریقا/ زبانه کم فشار سودان( در زمان رخداد این الگو، هسته پرفشار قوی بر روی شمال مغولستان شکل گرفته است .
/ شکل )٥( فشار تراز دریا در روز نماینده الگوی دوم)روز ١٣٧٢/٩/١٧( الگوی ٣ )پرفشار سیبری- غرب روسیه/ کم فشار خلیج فارس( در زمان حاکمیت این الگو، پرفشاری سیبری به سمت شرق گسترش بیشتری پیدا کرده است .
بنابراین به نظر میرسد این بخش از بارش های یک روزه استان کردستان را میتوان با نفوذ زبانه پرفشار سیبری به شمال غرب ایران و گسترش کم فشار خلیج فارس منطقه مورد به سمت غرب ایران در ارتباط دانست (شکل ٧).