چکیده:
بررسی تغییرات آبدهی رودخانهها به منظور مدیریت و برنامه ریزی منابع آب بسیار مهم میباشد. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت موضوع بررسی و شناخت روند تغییرات جریان در ایستگاههای هیدرومتری استان لرستان حوزه رودخانه دز در سه مقیاس ماهانه، فصلی و ساانه با استفاده از روش TFPW-MK مورد بررسی قرار گرفت. دادههای مورد استفاده شامل دادههای ٢٥ ایستگاه هیدرومتری منتخب در دوره ٤٠ ساله آماری)١٣٨٨-١٣٤٨( در محدوده مورد مطالعه می باشد. در این تحقیق ابتدا شیب خطی روند در داده های نمونه با استفاده از روش TSA تخمین و سپس با استفاده از روش TFPW اثر ضریب خودهمبستگی از داده ها حذف گردید و در نهایت روند تغییرات جریان با استفاده از آزمون من کندال) MK (مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در اکثر ایستگاهها )٢٠ ایستگاه از ٢٥ ایستگاه(، روند تغییرات جریان عمدتا نزولی بوده و در ٤٠ سال گذشته کاهش میزان جریان در سطح ١٠ درصد معنی دار است.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق ابتدا شیب خطی روند در داده های نمونه با استفاده از روش TSA تخمین و سپس با استفاده از روش TFPW اثر ضریب خودهمبستگی از داده ها حذف گردید و در نهایت روند تغییرات جریان با استفاده از آزمون من کندال) MK (مورد بررسی قرار گرفت.
یو و همکاران (٢٠٠٢) با استفاده از شبیه سازی نشان دادند که در صورت وجود روند و فرآیند (١)AR در یک سری زمانی روش پیش سفید کردن وان استورچ بخشی از روند را حذف خواهد کرد و بنابراین ممکن است فرض صفر مبنی بر عدم وجود روند مورد قبول واقع شود و این در حالیست که روند ممکن است وجود داشته باشد.
TrendFree Pre-Whitening Mann-Kendall روش ها میباشد، در این تحقیق از این روش جهت بررسی روند تغییرات دبی جریان رودخانه - های استان لرستان مورد استفاده قرار گرفت .
روشهای مورد استفاده در این مطالعه روند تغییرات سری زمانی جریان ماهانه ، فصلی و سالانه برای هر یک از ایستگاه های مذکور با آزمون غیرپارامتری MK مورد بررسی قرار گرفت .
جهت حذف ضرایب خود همبستگی از روش TFPW استفاده شده است و نتایج این جدول روند معنیدار ٢٠ ایستگاه در محدوده مورد مطالعه را برای ١٧ سری زمانی برای مدت ٤٠ سال نشان می دهد.
همچنین مقادیر آماره Z به روش TFPW برای سری داده های رواناب فصلی و سالانه رودخانه های استان لرستان در دو سطح ٥ درصد و ١٠ درصد در جدول (٢) نشان داده شده است .
خطها)خطوط افقی کرانه ای(نشان دهنده مقادیر شیب نظیر صدک ٥ و ٩٥ تعداد ایستگاهها است نتیجه گیری در این مطالعه روند تغییرات جریان در ایستگاه های هیدرومتری استان لرستان در سه مقیاس ماهانه ، فصلی و سالانه بررسی شد.