چکیده:
استفاده از روش های تحقیق کیفی در علوم اجتماعی و انسانی با شتابی فزاینده در حال گسترش است. افزون بر روش های کیفی رایج در حوزه زبان انگلیسی، در جامعه شناسی آلمانی نیز روش هایی بدیع در پژوهش های کیفی مطرح شده است که کمتر در سایر مناطق به کار گرفته می شوند. از جمله مهم ترین این روش ها، هرمنوتیک عینی است که ریشه در سنت هرمنوتیکی در آلمان دارد و از این رو، بیش از هر روش کیفی دیگری به متن تکیه می کند. این روش در پی دستیابی به ساختارهای معنایی عینی و در عین حال، پنهان در پس کنش هاست. این ساختارها که چیزی شبیه به عادتواره های بوردیویی اند، مختص به یک مورد خاص هستند و با دستیابی به آنها می توان به بینش هایی درباره الگوهای عام کنش اجتماعی پی برد. هرمنوتیک عینی به جای رده بندی واقعیت اجتماعی بر بازسازی متوالی آن تاکید دارد و به جرات می توان آن را یکی از عمیق ترین روش ها در حوزه تحقیقات کیفی دانست. مطمئنا استفاده درست و دقیق از این روش، زوایای جدیدی از ساختارهای نهفته در پس کنش ها را آشکار خواهد ساخت.
خلاصه ماشینی:
پس با توجه به اینکه متن، نخستین و بنیادیترین عنصر در هرمنوتیک است، روش هرمنوتیک عینی نیز باید ابتدا کنش اجتماعی را بهعنوان یک متن تثبیت و سپس آن را بهمنظور کشف و فهم ساختارهای معنایی پنهان تفسیر کند؛ از اینرو، هرمنوتیک عینی «تبدیل جهان به متن را در دستور کار خود قرار داده است» (فلیک، 2009، ص75)، چنانکه جهان بهمثابه متن (گارتس و کرایمر، 1994)، عنوانِ یکی از کتابهای نظری و روششناختیای است که در این حوزه به زبان آلمانی منتشر شده است.
از این دیدگاه میتوان هرمنوتیک عینی را با روانکاوی مقایسه کرد، زیرا هر دوی آنها در پی بازسازی ساختارهای ناخودآگاه ژرفی هستند که سازندۀ کنش و معنا میباشند، اما باید دقت داشت که در هرمنوتیک عینی، «اهمیت تولیدکنندگان متن بهعنوان افرادی که از حیث روانشناسانه قابل ملاحظهاند، از بین میرود چون در این روش، ساختارهای شخصیت نه بهعنوان ساختارهایی روانشناختی، بلکه بهعنوان جلوههای ساختارهای اجتماعی تعریف میشوند که بایستی تفسیر شوند» (تیچر و همکاران، 2000، ص200)؛ بنابراین، اشاره به روانکاوی فروید به معنای انتقال مفاهیم روانکاوانه به حوزۀ تعاملات اجتماعی نبوده و فقط بهمنظور قیاسی ساختاری برای روشن شدن موضوع صورت میگیرد.
Maiwald, Kai-Olaf (2005), “Competence and Praxis: Sequential Analysis in German Sociology” [46 paragraphs], Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research [Online Journal], 6(3), Art. 31, Available at: http://nbn-resolving.