چکیده:
چیستی و هستی وحی در قلمرو اسلامی از مسائل غامضی است که علما و اندیشمندان برای تبیین و تحلیل آن نظریات گوناگونی ارائه کرده اند. در این میان تبیین ابن عربی از وحی، جایگاهی ویژه یافته و کانون توجه سایر اندیشمندان قرار گرفته است. در این مقاله نخست برخی مباحث پیرامونی وحی از جمله مفهوم شناسی وحی، ضرورت وحی، مراتب وحی و رابطة وحی و مکاشفه را بررسی کرده ایم و ازآنجاکه تحلیل ابن عربی از کیفیت نزول وحی با نگاه هستی شناسانة او گره خورده است، با مبنا قرار دادن این نگاه ویژه ابتدا توضیحی مختصر در این باره بیان داده ایم و سپس با ارائة چهار ویژگی اساسی وحی که آنها را از همان نگاه هستی شناختی محی الدین برگرفته ایم، به تحلیل و تبیین کیفیت نزول وحی و حقیقت آن از دیدگاه ابن عربی پرداخته ایم.
The reality and quiddity of Divine revelation is among the complicated problems in Islam. Scholars and thinkers have presented different theories in order to clarify and analyze this issue. Ibn-E-Arabi’s explanation of revelation is of great importance and has been of special interest to thinkers. This paper first reviews، some issues about revelation، such as the meaning of revelation، necessity of revelation، levels of revelation and the relationship between revelation and mystical intuition. Ibn-Arabi's analysis of the manner of descent of revelation is based on an ontological perspective; so the paper initially explains this issue briefly and then، presenting four basic features of divine revelation which are derived from Ibn -Arabi’s ontological view، it analyses and clarifies how the descent of revelation occurs and what according to Ibn- Arabi's view، its reality is.
خلاصه ماشینی:
"پس از بحث کوتاه دربارة با مفهوم شناسی وحی و مباحث پیرامونی آن، برای آنکه فهم بهتری از تبیین محی الدینی در کیفیت نزول وحی به دست آید باید ساخت هستی شناسی عرفا را که خود ابن عربی از بنیان گذاران این نوع هستی شناسی است بررسی کنیم تا جایگاه وحی در کیفیت نزول آن روشن شود.
در میان موجودات، تنها انسان است که با اینکه از ماسوی الله است می تواند همة مراتب تجلی را در خود جمع کند؛ یعنی جامع حقایق خلقی و الهی شود و بتواند به مرحلة تعین اول و ثانی برسد.
لذا بنا بر دیدگاه ابن عربی انسان کامل حقیقتی وحدانی و آینه ای است که تمام مراتب و تجلیات از عرش تا فرش را در خود ظاهر می سازد و در همة ماسوی الله سریان و حضور وجودی دارد که یکی از نتایج این حضور، آگاهی از همة جزئیات در سرتاسر عالم است.
وجود پیشینی و بسیط تمام حقایق همان گونه که از هستی شناسی عرفانی به دست آمد، هر موجود و تعین امکانی ای در حقیقت پرتو و مظهری از آن حقیقتی است که در تعین اول و ثانی وجود دارد و آن حقیقت نیز در تنزل بعدی، در مقام اعیان ثابته ظاهر می شود.
واسطه بودن ملک وقتی باطن رسول الله همان حقیقت محمدیه است و عین ثابت ایشان برترین اعیان ثابته است و خود آن حضرت مظهر اسم جامع الله می شود، لاجرم تمام عوالم امکانی پرتو وجودی ایشان خواهند بود و همة موجودات امکانی اشعة آن خورشید عالم تاب هستند."