چکیده:
شعر و ادب فارسی ارتباط تنگاتنگی با فرهنـگ و هویـت ملـی ایرانیـان دارد. ایـن سخن گزافه نیست اگر بگوییم آثار ادبی فارسی شناسنامة تـاریخی ملـت ماسـت . زیرا بسیاری از اطلاعات تـاریخی سـرزمین خـود را از راه مطالعـة ادب فارسـی به ویژه شاهنامة فردوسی به دست مـی آوریـم . یکـی از مـوارد مـؤثر در شـناخت هویت ملی ، آگاهی از چگونگی روابط گذشته ما با دیگـر سـرزمین هاسـت . اگرچـه هویت امری اختصاصی برای یک فرد یا یک جامعه است ؛ اما به مرور زمان رشـد می کند و برای بالندگی بهتر به ارتباط با دیگـران نیازمنـد اسـت . در ایـن پـژوهش ضمن تعریف هویت و هویت ملی ، اندکی از ارتباطـات گذشـتة دو کـشور ایـران و روم مطالعه شده و با تقسیم این روابط به سه دستة دشمنانه ، دوستانه و بینـابین (گاه دشمنانه و گاه دوستانه )موضوع هویـت ایرانـی در روابـط دو ملـت بررسـی شـد. در ایـن مقالـه روابـط دو سـرزمین را از نـوع بـین بـین معرفـی کـرده ایـم و شاخصه های آن را در پـنج مـورد مـذهبی ، سیاسـی ، اقتـصادی ، نظـامی و هنـری همراه با شاهد ـ مثال هایی از اشعار شاعران ایرانـی قـرن هـای چهـارم تـا شـشم هجری قمری نشان داده ایم .
خلاصه ماشینی:
"در مقابـل رومی ها نیز در این صنعت دستی داشتند و شاعران ایران زمین نیز به فرش هـای رومـی در خلال اشعارشان توجه نشان داده اند؛ ضمن این که این نکته را بایـد متـذکر شـد کـه احتمالا رومی ها در این فن نیز مانند بسیاری از فنون مقلد ایرانی ها بودند: خار مغیلان مرا چو قالی رومی است برگ درختان مرا چـو دیبـه مـرقـون (مسعود سعد، ١٣٨٤: ٣٢٨) بساط غالی (قالی ) رومی فکندهام دو سه جای در آن زمـان که بـه سـویی فکندهام محفـور (فرخی ، ١٣٨٨: ١٩٧) حجــرهای کـانـدروسـت ریع نمـد قـالـی رومــی و نـهــالــی خـز (سوزنی ، ١٣٣٨: ٥٣) بـر همـه دشت و کـه فـراز و نشیب فــرش روم است و حـلـة کمسـان (مسعود سعد، ١٣٨٤: ٣٧١) جدا از فرش دیگر کالاهای رومی مانند قفل و کلید، زیج و ملحم نیز شهرتی داشـته و در شعر فارسی وارد شده اند: قفل رومی برگرفت از درج روز چون کلید هندوان بنمود صبـح (خاقانی ، ١٣٧٥: ٦٣٤) کلیـد رومـی و قـفــل الانـی ز پــولادی زده هنـدوستـانـی (گرگانی ، ١٣٤٩: ٢٨٠) به صلاب کردنـد ز اختـر نگـاه هم از زیـج رومـی بجستنـد راه (فردوسی ، ١٣٧٧: ١٢٩٧) بیـاورد صلاب و اختـر گـرفت یکی زیج رومی به بر در گرفت (فردوسی ، ١٣٧٧: ١٢٣٠) آن یکی را داد ابـر از رایت مصـری ردا وین دگر را داد باد از ملحم رومی ثیاب (معزی ، ١٣٦٢: ٧٤) عامل نظامی یکی از عوامل هویت ساز ملت ها، شاخصة نظامی است که اکثر کشورهای مقتدر سـعی می کنند از آن در حد توان بهره مند شوند."