چکیده:
این کتاب نخستین عنوان از مجموعه کتاب های «استانداردها و رهنمودها» است که تدوین و انتشار آن ها در اداره کل پژوهش و نوآوری نهاد کتابخانه های عمومی کشور طرح ریزی شده و به اجرا درآمده است و ترجمه ای است از استاندارد ایزو 11620. توضیحات کلی در باره شاخص های عملکرد و ویژگی های آن ها، فهرست شاخص های عملکرد برای کتابخانه ها به عنوان پیوست الف و فهرست توصیفات مربوط به شاخص های عملکرد در قالب پیوست ب که توضیحات کامل تر در باره شاخص های عملکرد را در بر دارد، بخش های اصلی کتاب را تشکیل می دهند. ویرایش قبلی این استاندارد که مربوط به سال 1998 است، پیش از این به عنوان پیوست شماره 10 کتاب استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران ترجمه و انتشار یافته بود و ترجمه حاضر از روی ویرایش 2008 استاندارد صورت گرفته است. در کتاب جمعا 45 شاخص معرفی شده است که می توانند در کتابخانه ها استفاده شوند. مشکلاتی در ترجمه این استاندارد وجود دارد که کاربران باید به آن ها توجه داشته باشند. نمونه هایی از اشکال های ترجمه در این مقاله اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
ویرایش قبلی این استاندارد که مربوط به سال ۱۹۹۸ است، پیش از این به عنوان پیوست شماره ۱۰ کتاب استانداردهای کتابخانههای تخصصی ایران ترجمه و انتشار یافته بود و ترجمه حاضر از روی ویرایش ۲۰۰۸ استاندارد صورت گرفته است.
البته در همین بخش، تدوینکنندگان تصریح میکنند این استاندارد بینالمللی، شاخصهای عملکرد را برای همه خدمات، فعالیتها و کاربردهای منابع کتابخانهای مشخص نمیکند (همانجا) و درباره علت آن اشاره میکنند که چنین شاخصهایی در زمان تدوین استاندارد، پیشنهادی و آزمون نشده بودند یا معیارهای لازم را برآورده نمیساختند.
آنچه درباره ترجمه ویرایش ۲۰۰۸ این استاندارد میتوان به صورت خلاصه بیان کرد این است که ویرایش ۱۹۹۸ استاندارد را پیش از این کمیته استانداردهای کتابخانههای تخصصی کتابخانه ملی ایران، با دبیری شیرین تعاونی و مشورت تعدادی از افراد مطلع و صاحبنظر به عنوان پیوست کتاب استانداردهای کتابخانههای تخصصی ایران ترجمه و انتشار کرده است.
۲۰) برای همین شاخص استفاده شده است که با توجه به تعریف ذیل شاخص، همان معادل به کار رفته در ویرایش ۱۹۹۸ یعنی قابلیت دسترسی صحیحتر و دقیقتر است.
سودمندی این استاندارد سه جهت مشخص دارد: ۱- چه شاخصهایی از میان شاخصهای مورد استفاده در انواع کتابخانهها از نظر سازمان بینالمللی استانداردسازی، به عنوان شاخص استاندارد پذیرفته شده است؛ ۲- کیفیت این شاخصها و روشهای اندازهگیری آنها چگونه است؛ ۳- چگونه میتوان از شاخصهایی که در استاندارد ایزو ۱۱۶۲۰ نیامده استفاده کرد.
در این زمینه سنجشی در خصوص عملکرد کتابخانه تخصصی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی (رنجبری، میرحسینی و بنیاقبال، ۱۳۸۶) بر اساس شاخصهای استاندارد ایزو ۱۱۶۲۰ انجام شده است که میتواند مورد استفاده مدیران کتابخانهها و کتابداران برای سنجش عملکرد کتابخانه قرار گیرد.