چکیده:
هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتابهای موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ردههای موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است. روششناسی روش/ رویکرد پژوهش: در این پژوهش، از روشهای تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است. یافتهها: یافتهها نشان میدهد بیش از 50.3535/50 درصد کتابها فقط به دو رده موضوعی فلسفه و دین (B ) و زبان و ادبیات (P) اختصاص یافته است. میانگین کل امانت کتابهای مجموعه عدد 0.6161/0 هست که رقم بسیار پایینی را نشان میدهد. 74.8383/74 درصد کتابهای مجموعه حتی یکبار به امانت نرفته و فقط 17.43 43/17درصد اعضای فعال حداقل یک بار کتاب به امانت گرفتهاند. سرانه امانت عدد 1.3434/1 به ازای هر نفر از جمعیت 51262 نفری را نشان میدهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه کتابخانه عمومی نیز 96.1111/96 درصد برآورد گردیدشد. درنهایت مشخص شد بین تعداد کتابها با تعداد امانت همبستگی مثبت و بین تعداد کتابها با میانگین امانت همبستگی منفی وجود دارد. بین میانگین استفاده از کتابها در ردههای موضوعی مختلف نیز تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجهگیری: نتایج نشاندهنده عدم توازن لازم در مجموعه کتابخانه عمومی بر حسب علایق مراجعان بوده، لذا تغییرات بنیادی در بخش انتخاب منابع، مدیریت مجموعه، ارزیابی و وجین و در کل نظام مجموعه سازی کتابخانه عمومی ضروری بهنظر میرسد.هدف : شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتاب های موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رده های موضوعیمختلف ومیزان استفاده مراجعان ازاین منابع است .روش . رویکرد پژوهش : در این پژوهش ، از روش های تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج برمبنای اصول معتبر استفاده شده است . یافته ها:یافته هانشان میدهدبیش از۵۰.۳۵ درصدکتاب هافقط به دورده موضوعیفلسفه ودین (B)وزبان وادبیات (P)اختصاص یافته است .میانگین کل امانت کتاب هایمجموعه عدد۰.۶۱ هست که رقم بسیار پایینی را نشان میدهد. ۷۴.۸۳ درصد کتاب های مجموعه حتییکباربه امانت نرفته وفقط ۱۷.۴۳درصداعضایفعال حداقل یک بار کتاب به امانت گرفته اند. سانه امانت عدد۱.۳۴ به ازای هر نفر از جمعیت ۵۱۲۶۲ نفری را نشان میدهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه کتابخانه عمومینیز۹۶.۱۱ درصدبرآوردشد. درنهایت مشخص شدبین تعدادکتاب هاباتعدادامانت همبستگی مثبت وبین تعدادکتاب هابامیانگین امانت همبستگیمنفیوجود دارد.بین میانگین استفاده ازکتاب هادررده هایموضوعیمختلف نیزتفاوت معناداریوجوددارد.نتیجه گیری:نتایج نشان دهنده عدم توازن لازم درمجموعه کتابخانه عمومیبرحسب علایق مراجعان بوده ،لذاتغییرات بنیادیدربخش انتخاب منابع ، مدیریت مجموعه ، ارزیابی و وجین و در کل نظام مجموعه سازیکتابخانه عمومیضوریبه نظرمیرسد.
خلاصه ماشینی:
"همچنین مشخص شد بین مجموعه کتابخانه و گرایش های موضوعی استفاده کنندگان به طور میانگین کمتر از ٧٠ درصد همبستگی وجود دارد.
استـلماخ 2 (١٣٧٧) نیز در نتایـج یک نظرسنجی کـه از استفاده کنندگان کتابخانه های عمومی چند ناحیه از روسیه در سال ١٩٩٤ انجام گرفته بود نشان داد که بیشترین درصد استفاده کنندگان (١٣درصد) علاقه مند به امانت گرفتن کتاب های جنایی بوده اند.
از آنجا که کتابخانه عمومی همانند دیگر بخش های کتابخانه ملی میزبان مراجعان زیادی در سطح تحصیلات کارشناسی به بالا، پژوهشگران و محققان است ، بررسی میزان استفاده از مجموعه این کتابخانه به تفکیک مقوله های موضوعی لازم است تا علایق و نیازهای مطالعاتی آنان را مشخص کند.
٣٥ درصد به کتاب های زیرمجموعه دو رده کلی B (فلسفه ، روان شناسی و دین ) و P (زبان و ادبیات ) اختصاص یافته است که با تحقیقات رداد (١٣٧٨)، باجلان (١٣٨٠)، سلیمانی (١٣٨٥)، موسوی و تاج الدینی (١٣٨٨) همخوانی دارد و با نتایج واروک (١٩٩٥)، ناهمخوان است .
مقایسه میان میانگین امانت مشخص کرد که سه رده اول این شاخص جزو رده هایی هستند که از مجموعه ٢٦ رده مورد بررسی از نظر تعداد موجودی ، به ترتیب در رتبه های ١٧، ١٩ و ٢٤ جدول فراوانی قرار گرفته اند، درعوض رده موضوعی دین اسلام (BP) که از نظر موجودی در رتبه اول قرار گرفته است کمترین میزان استفاده را به نسبت تعداد منابع در اختیار دارد.
در شاخص کتاب های استفاده نشده نشان داده شد که فقط در چهار رده موضوعی بیش از ٥٠ درصد منابع استفاده شده است ."