چکیده:
در مقالة حاضر، در چارچوب نظریة انسجام هلیدی، نحوة توزیع مقولههای ارجاعی و انواع آن در دو متن ترجمهشده از کتاب دوبلینیها اثر جیمز جویس و خود کتاب را بررسی و متن مبدأ و متون مقصد را با یکدیگر مقایسه کردیم. هدف از انجام این پژوهش، شکلگیری ارجاع در متون رمان دوبلینیها و مقایسة متن انگلیسی و دو ترجمة فارسی آن، بررسی علمی و کاربرد انواع ارجاع در متن مقصد، مقایسة انواع ارجاع در متن مبدأ و مقایسة کاربرد ارجاع در دو متن ترجمه از یک متن واحد است؛ به همین منظور، از تحلیل تقابلی برای شناخت ماهیت ترجمه استفاده کردیم. در روش تحلیل تقابلی، دو زبان دربرابر یکدیگر قرار میگیرند، سطوح مختلف آوایی و واژگانی و نحوی و بهطور کلی ساخت دستوری آنها با یکدیگر مقایسه میشوند و وجوه اشتراک و افتراق آنها سنجیده میشود. آنچه در این مطالعه مطمح نظر است، چگونگی عملکرد ارجاع در متون ترجمه، مقایسة آن با متن مبدأ و نیز چگونگی شیوههای رخداد ارجاع و تفاوت این شیوهها در متون ترجمه است.
خلاصه ماشینی:
"شوی ة کار بدین صورت است که استراتژی های مترجمان در برگرداندن یک داستان را به طور کامل با متن انگلیسی مقایسه کردیم تا شباهت ها و تفاوت های شوی ة برگرداندن مقولات ارجاعی در دو ترجمه به زبان فارسی را درمقایسه با یکدیگر و زین با متن انگلیسی داستان آشکار کنیم .
مقایسة نحوة توزیع الگوهای مقولات ارجاعی در متن انگلیسی با ترجمة داریوش از ١٧٤ مقولة ارجاعی یکسان کدگذاریشده در متن داستان هم پالکی ها (همتایان )٣٦، مجموعا ٧٠ الگوی متفاوت ارجاعی ، ٣٩ الگوی مشابه و ٦٥ الگوی متفاوت به دلیل تفاوت ساخت زبانی استخراج کردیم ؛ به سخن دیگر، با توجه به شکل ١، مترجم با انتخاب الگوهای دیگر، ٤٠ درصد از الگوهای مقولات ارجاعی را که جویس در متن داستان به کار برده، به فارسی برگردانده است .
%30 %45 %25 شکل ٤ مقایسة نحوة توزیع الگوهای مقولات ارجاعی در دو متن ترجمة فارسی با متن انگلیسی شکل ٥ مقایسة مقولات ارجاعی در داستان همتایان (هم پالکی ها) همانطور که این نمودار نشان می دهد، در تمام موارد مقایسه ای، بیشترین درصد به ساخت الگوهایی مربوط است که ناشی از تفاوت بین زبانی هستند، نه انتخاب متفاوت مترجمان.
٦. نتیجه گ ری پس از مقایسة مقولات ارجاعی ، انواع الگوهای ارجاعی و رابطة ن یب مقولات ارجاعی و مرجع آنها در چارچوب نظری هالیدی در دو ترجمه از متن دوبلیی ن های جیمز جویس و با توجه به آمار ه ب دست آمده و بررسی های انجامشده نتیجه می گیریم که الگوهای تکرارشوندة مقولات ارجاعی و شباهت زیاد این الگوها در دو زبان بسیار چشمگیر است ."