چکیده:
گردشگری خرید از جمله گونههای گردشگری است که بهخصوص در الگو فضایی گردشگری شهری در توسعه مقاصد و اقتصاد گردشگری جایگاه با اهمیتی را دارا میباشد. بهگونهای که در جریان گردشگری بهخصوص در نواحی شهری مراکز خرید جزو لاینفک اقتصاد گردشگری محسوب میشوند. اینگونه از گردشگری در ارتباط تنگاتنگی که با مراکز خرید مدرن دارد یکی از گونههای گردگرشگری در سفرهای چند منظوره به کلانشهر مشهد میباشد که در چارچوب روش تحلیلی و توصیفی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه با استفاده از مطالعات میدانی و پرسشنامه محقق ساخت با حجم نمونه 300 نفر، عرضه و تقاضای گردشگری خرید مورد بررسی قرار گرفته و در جهت ترسیم الگوی استقرار مراکز خرید به عنوان جاذبهی اصلی اینگونه از گردشگری از مدل مسافت استاندارد و مدل برآورد جذابیت استفاده شده است. نتایج به دست آمده در مقایسهی تطبیقی با مدل آشورث و تون بریج منتهی به ارائهی یک مدل از الگوی استقرار مراکز خرید در ارتباط با بخشهای تجارت گردشگری (TBD) در کلانشهر مشهد گردیده است. نتایج به دست آمده از این مطالعات ضمن تشریح متن فضایی گردشگری خرید؛ نشاندهندهی شکلگیری بخشهای تجارت گردشگری در سه پراکنش فضایی مراکز خرید در اطراف حرم، غرب مشهد و میدان شریعتی و خیابان احمدآباد میباشد که در ارتباط با راهها و وسایل دسترسی به ایفای نقش خود در رابطه با گردشگری خرید در کلانشهر مشهد میپردازند، بهگونهای که در چارچوب بخشبندی بازار تقاضای گردشگری در سه گونه زائر سنتی، زائر ـ گردشگری و گردشگری مذهبی به عنوان جاذبه اصلی متن فضایی گردشگری خرید را تولید میکنند.
خلاصه ماشینی:
در ایـن بـازار برجسـته سـازی و اصـالت یـابی محصولات مختلف تحت عنوان نام ها و لوگوهای تجاری به جزئ لاینفک از زندگی روزمره شهری بدل گردیده است و شهر همپیوند با بازار، به گونه ای تداعی گر محصولی هستند که به بازار تقاضای گردشگران خرید عرضـه Mass- Tourism -- ـ١ Cfree- and- Independent- Travelers ـ-٢ می گردد.
با توجه به مباحث مطرح شده ، اهمیت پرداختن به گردشگری خریـد در کلانشـهر مشـهد از آن جـا ناشـی می شود که ورود ٢٠ میلیون نفر گردشگر و زائر در سـال بـه ایـن کلانشـهر (سـقایی ، ٥٥:١٣٩٠) کـه در کنـار انگیزه ی اصلی سفر یعنی زیارت در پی برآوردن دیگر انگیزه های خود هم چون خرید می باشند، نیازمند توجه و بررسی در جهت شناخت دقیق تر از گونه های گردشگری شکل گرفته در کنـار زیـارت اسـت ، چـرا کـه تغییـر ماهیت سفرهای تک منظوره با انگیزه زیارت ، بازار تقاضای گسترده ای را شکل داده به گونه ای که بخش تجارت گردشگری (TBD) موجود در محدوده ی شهر زائر نمی تواند پاسخگوی آن ها باشد.
مراکز خرید در چارچوب ویژگی های متفاوت در گوشه و کنار کلانشهر مشهد سـر بـرآورده و هـر یـک بـه نوبه ی خود جایگاهی را در گردشگری خرید در این کلانشهر به خود اختصاص داده اسـت از ایـن رو ضـرورت پرداختن به این مراکز خرید و الگوهای استقرار آن ها در رابطـه بـا محصـول گردشـگری خریـد و تعامـل هـا و تقابل هایی که در ارتباط گردشگر/زائر و مراکز خرید و شناخت ماهیت و چگـونگی گردشـگری خریـد در ایـن کلانشهر، شکل گرفته است به عنوان یک سوال اصلی سبب انجام این تحقیق و نگـارش ایـن مقالـه در جهـت ارائه نتایج به دست آمده می باشد.