چکیده:
شهرستان لارستان یادگاری از ایران باستان است که تاریخ شهرنشینی آن بالغ بر سه هزار سال می باشد و روند رشد شهری آن در طی این مدت طولانی از سیری صعودی و نزولی برخوردار بـوده اسـت و موقعیـت اسـترانژویی ایـن شهرستان به علت همجواری با محل احداث پروژه های عظیم نفتی در بنادر عسلویه – پارسـیان و دالان از یکـسو و نزدیکی به مبادی ورود و خروج کالا ازسوی دیگر موجب رشد شهرنشینی لارستان به صورت چشمگیر شده است و بی شک همراه با رشد شهرنشینی نیاز به واگذاری زمین و تغییر کاربری آن ها کاملا احساس میشود. البته هر چند که این تغییرات توام با پیامدهای خاص است که متاسفانه اکثر آن ها جنبه و ماهیتی منفی دارند، اما با شناخت و آگاهی از نواحی و بررسی پارامترهای مسلط به ناحیه و منطقه و به کارگیری و استفاده بهینه از علوم وفـن آوریهـای جدیـد میتوان به سمت توسعه پایدار حرکت کرد و پرواضح اسـت کـه جغرافیـا و شـاخه هـای بـسیار مهـم آن بـه ویـژه ژئومورفولوژی به عنوان علم تخصصی و کاربردی میتواند در این فرآیند نقش بسیار مهمی را ایفا کند چرا که شهرها همواره متاثر از پدیده های ژئومورفولوژی می باشند و عمدتا موقعیت شکل گیری آن ها در محیطی رخ میدهـد کـه عرصه عملکرد پدیده های ژئومرفولوژی است . همچنین شهرها در راستای توسعه روز افزون خود، واحدهای مختلف ژئومرفولوژیکی و اراضی متفاوت توپوگرافی را به خود اختصاص میدهند. لـذا امکـان متـاثر شـدن از پدیـده هـای ژئومرفولوژی و مسائل ناشی از آن ، بیشتر از قبل برای شهرها مهیا می شود. در این برخورد، اگر برخـی از اصـول و نکات ضروری رعایت نشود، تعادل مورفودینامیک به هم خواهد خورد و خطرات بزرگی، شهرها را تهدید می کند و امکان دارد گاهی شدت این خطرات و بلایا و حوادث به حدی برسد که نتوان خسارت وارده را جبران کرد (رجایی، ١٣٧٣). پدیده هایی هم چون سیلاب ها و طغیان های رودخانه ای، انواع حرکات دامنه ای، پیامدهای زمین لرزه ها و غیره که شهرها را همواره مورد تهدید قرار می دهنـد، از عـواملی هـستند کـه مـستقیما و یـا بـه طـور غیـر مـستقیم بـه ژئومرفولوژی وابسته اند. در این مجال سعی شده تا عوامل ژئومرفولوژیکی باز دارنده توسعه و عمران شـهر لار، بـه عنوان مرکز مهم تجاری، فرهنگی جنوب کشور که متاسفانه در حال حاضر مورد بی مهری سیاسی قرار گرفته است ، تا حد امکان شناسایی، و مطرح شود تا شاید به عنوان مطالعات مقدماتی، جهت برنامه ریزیهای عمرانی شهر، برای مسئولین محترم ذیربط مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"هـر چنـد کـه محلات قدیمی شهر قدیم لار عمدتا در حاشیه این دو کوه گسترش یافته اند، اما محله هـای امـامزاده (ع )، پـا قلعه و قدمگاه بیشتر ازحرکات دامنه این دو کوهستان متأثر شده اند چرا که در این نواحی شیب دامنـه کـوه بسیار تندتر از دیگر نواحی شهر است ( تصویر ٤) حرکات دامنه ای همواره برای مجاورین دامنه ها مزاحمت هایی ایجاد کرده اند به عنوان مثال در طی زلزله سال ١٣٣٩ ریزش کوه قدمگاه باعث مسدود شدن مسیر ارتباطی لار، جهرم و شیراز که مسیر اصلی ارتبـاطی لار با مرکز استان آن زمان بود، شد و در امداد رسانی به زلزله زدگان تاخیر انداخت و یا طی بـارش سـنگین سال ١٣٧١ بلوکه سنگی عظیمی از کوه قدمگاه جدا شد و به سوی شهر روانه شد که به صورت معجزه آسـا خانه ها و تأسیسات موجود در مسیر آن از خطر نجات یافت یا در همان سال در دامنه شرقی کوه اژدهـاپیکر که شکلی کوستا مانند داشت ، بخشی از کور نیش صخره ای آن ریزش کرد.
هر چند که برخی قسمت های شهر قدیم و شهر جدید لار از فرایند حرکات دامنه ای در امان نیستند ولی محدوده شهر جدید با توجه به رعایت نسبی حریم کوهستان ، به ویژه در ابتـدای سـاخت و بنیان گذاری آن ، تاثیر پذیری کمتری داشته اما بخش هایی از محدوده محله امامزاده در شهر قدیم که بسیار به کوهستان نزدیک شده اند ازاین پدیده بیشتر متاثر میشوند و شاید بهتـرین راه حـل بـرای آن منطقـه ، کـوچ ساکنین به نواحی دیگر شهر و اختصاص منطقه به پارک جنگلی و فضای سبز باشد چرا که به نظر مـیرسـد علاوه بر حل معضل حرکات دامنه ای با ایجاد فضای سبز می توان محلی برای گذراندن اوقات فراغت مـردم و زایرین امامزاده بزرگواری که در آن جا مدفون است مهیا کرد."