چکیده:
شناخت زیر منطقه های همگن اقلیمی، یکی از نیازهای اولیه در برنامه ریزیهای محیطی و آمایش سرزمین است و طبقه بندی اقلیم (یعنی شناسایی پهنه هایی که دارای آب و هوای یکسانی باشند) جهت دستیابی به توسعه همه جانبه در ابعاد مختلف زمانی- مکانی ضروری میباشد. از این رو برای شناخت مناطق همگن اقلیمی استان لرستان از ٣٣١ متغیر هواشناسی در دوره آماری ١٣٨٨-١٣٧٨ برای ٩ ایستگاه سینوپتیک پراکنده در سطح منطقه مورد استفاده قرار گرفت . داده های بارش با استفاده از٧ ایستگاه باران سنجی وزارت نیرو و ٢ ایستگاه باران سنجی سازمان هواشناسی با طول دوره آماری ١٣٨٧-١٣٥٧ مورد استفاده قرار گرفت . متغیرهای یادشده به کمک روش تحلیل مؤلفه های اصلی به ٨ مؤلفه کاهش و با استفاده از چرخش واریماکس چرخش داده شدند. از میان مؤلفه های بدست آمده با توجه به نمره ها و میزان واریانس ، ٣ مؤلفه دما، رطوبت ، بارش به عنوان مؤلفه های اصلی در تعیین اقلیم استان انتخاب شدند. سپس با بهره گیری از روش خوشه بندی سلسله مراتبی به شیوه اتصال کامل ایستگاه های مورد استفاده در این تجزیه و تحلیل بر مبنای مقادیر نمرات استاندارد آن ها در مؤلفه های بدست آمده گروه بندی و به این ترتیب استان لرستان به ٤ منطقه اقلیمی تقسیم شد. در آخر نقشه اقلیمی استان بر اساس درخت خوشه بندی در محیط ARC\GIS ترسیم شد. همچنین به منظور تعیین مناسب ترین روش طبقه بندی، استان لرستان با استفاده از روش های تجربی، طبقه بندی شد. نتیجه نشان داد اقلیم این استان با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی همخوانی بیشتری با واقعیت اقلیمی آن نسبت به روش های تجربی دارد.
خلاصه ماشینی:
"جدول ١: عناصر اقلیمی منتخب نام عنصر آب و هوایی علامت اختصاری میانگین درجه حرارت مینیمم TMIN میانگین درجه حرارت ماکزیمم T MAX اختلاف دمای ماکزیمم و مینیمم RT میانگین معدل دمای روزانه T MEAN حداکثر مطلق TRH حداقل مطلق TRL معدل دمای نقطه شبنم DEW درصد بارش نسبت به کل سال PP معدل ماکزیمم رطوبت نسبی در صد RH MAX معدل مینیمم رطوبت نسبی در صد RH MIN معدل رطوبت نسبی در ساعت ٣ در صد RH3 معدل رطوبت نسبی در ساعت ٩ در صد RH9 معدل رطوبت نسبی در ساعت ١٥ در صد RH15 تعداد روزهای یخبندان F کل بارندگی ماهانه P حداکثر بارش ٢٤ ساعته P MAX تعداد روزهای همراه با بارش NPD سرعت باد غالب WP تعداد روزهای با آسمان ابری CLO کل ساعات آفتابی HSS میانگین فشار تبدیل شده به سطح دریا QFF ارتفاع برف HSN معدل تبخیر EVA به طور کلی متغیرهای اقلیمی در بین خود از همبستگی بالائی برخوردارند، این ویژگی امکان کاهش ابعاد ماتریس داده های اولیه را با اجرای آنالیز مؤلفه های اصلی مقدور میکند.
اما در این پژوهش با در نظر گرفتن نتایج حاصل از ترسیم نمودارهای درختی و شناختی که از اقلیم منطقه وجود دارد و شباهت های اقلیمی مناطق قرار گرفته در یک خوشه مشخص شد که روش فاصله کامل با واقعیـت اقلیمی استان لرستان تطابق بیشتری دارد و بر همین اساس اقلیم استان لرستان شامل ٤ منطقـه اقلیمـی اسـت ."