چکیده:
سوانح طبیعی بخشی از طبیعت محیط زیست ما انسان ها می باشد که ساخت و ساز بی رویه انسان ها و هجوم افراد به مناطق پر خطر و نادیده گرفتن حریم های طبیعی در مناطق شهری موجب بروز و تبدیل سوانح طبیعی به بحران های فاجعه آمیز انسانی و اقتصادی می شود. گستره مورد مطالعه در جنوب شرقی استان فارس و بر روی کمربندچین خورده زاگرس واقع شده است و دارای پتانسیل لرزه خیزی نسبی بالا می باشد. در این مقاله ابتدا شهر فسا به عنوان بزرگترین مرکز جمعیتی در این گستره (با 110820 نفر جمعیت) به پنج ناحیه تقسیم و سپس عوامل بنیادی موثر در آسیب پذیری, نظیر: بستر طبیعی, کیفیت ساختمان ها, شبکه ارتباطی, کاربری های حساس و ... در هر یک از نواحی بررسی و شهر از نظر آسیب پذیری پهنه بندی شده است. در نهایت اقدامات ضروری جهت کاهش آسیب پذیری هر یک از نواحی بیان, مکانیابی مرکز فرماندهی بحران مورد نقد و بررسی, و مسیر مناسب جهت توسعه آتی شهر پیشنهاد گردیده است. ابزار به کار رفته, نقشه های زمین شناسی, توپوگرافی و ..., آمارهای به دست آمده از سازمان ها و نهادهای مختلف می باشد. از نرم افزار Google earth جهت دید عمودی بر منطقه, از نرم افزار Auto CAD جهت بررسی عوارض و کاربری های مختلف شهری استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
اين شهر به دليل قدمتي که دارد داراي بافت فرسوده ، همچنين ساختمان هاي قديمي فراوان ميباشد که ميزان آسيب پذيري اين شهر را در برابر زلزله افزايش ميدهد.
روش تحقيق در اين مطالعه به منظور پهنه بندي شهر از نظر آسيب پذيري در برابر زلزله ، ابتدا با به کارگيري نقشه زمين شناسي ١:٢٥٠٠٠٠ و بررسي کانون هاي سطحي ثبت شده توسط پژوهشگاه بين المللي زلزله ، همچنين استفاده از نرم افزار Google earth، بستر طبيعي منطقه بررسي شد.
سپس عوامل انسان ساخت مؤثر در آسيب پذيري شهر نظير: کيفيت ساختمان ها، تراکم بافت و تراکم جمعيت ، شبکه ارتباطي و فضاي باز شهري ، مراکز بهداشتي و کاربريهاي حساس ، بافت فرسوده و سنتي شهر، مورد توجه قرار گرفت .
/ شکل ٧: پهنه بندي شهر فسا از نظر آسيب پذيري در برابر زلزله برنامه ريزي جهت کاهش زيان ها در نواحي مختلف ناحيه يک از مهمترين دلايل در آسيب پذيري اين ناحيه ، قدمت ساختمان ها، بافت فرسوده و تراکم جمعيت است .
ناحيه پنج اين ناحيه در شمال غربي شهر فسا واقع شده و از نظر بستر طبيعي به دليل فاصله کم از ناهمواريها و قرار گرفتن بر سر راه مسيل هاي بحرانزا شرايط مناسبي را ندارد.
با توجه به اين مسائل بهترين راه ايمن سازي ساختمان ها جهت کاهش خسارات ناشي از زلزله طرح اتاق امن ميباشد که توسط معماران مطرح شده است .