چکیده:
شناسایی عوامل مختلف و تاثیرگذار در وقوع زمین لغزش و تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش با درجات متفاوت آن از جمله اقدامات اولیه و موثر در دستیابی به راهکارهای مناسب، جهت کاهش زیان های ناشی از حرکت های دامنه ای می باشد. در نگارش این تحقیق ابتدا چهارچوب تحقیق تعیین شد و در همین راستا روش توصیفی و تحلیلی بر پایه مطالعات کتابخانه ای و استفاده از اسناد و مدارک موجود و مقالات و پژوهش های گذشته و عوامل مختلف طبیعی و انسانی و به همراه بازدیدهای میدانی و عکس برداری و استفاده از ابزار GPS و نهایتا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و طی مراحلی با نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفت. این پژوهش در دهستان ماسال با وسعت 190.782 کیلومتر مربع و با هدف پهنه بندی خطر زمین لغزش و مشخص کردن مناطق مستعد و دارای پتانسیل بالا و بالقوه زمین لغزش هستند صورت گرفته است. که در آن از عوامل و متغیرهای تاثیرگذار طبیعی و انسانی استفاده شد. در ابتدا نقشه های اولیه مانند نقشه توپوگرافی با مقیاس 1.25000 و نقشه های زمین شناسی با مقیاس 1.100000 تهیه، دسته بندی و پردازش گردید و لایه های اولیه وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد که شامل عوامل انسانی و طبیعی نظیر راه ها، کاربری اراضی، بارش، آبراهه، واحدهای زمین شناسی، گسل ها، ارتفاع ها، شیب ها و جهت دامنه های دهستان بود. سپس فراوانی هر یک از این متغیرها در مجاورت زمین لغزش های حادثه شده مورد بررسی قرار گرفت، پس از آن مقایسه زوجی بین عوامل یاد شده در یک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در جداول ماتریسی به جهت تعیین وزن نسبی قرار گرفت که در ادامه این فرآیند، از مجموع حاصل ضرب بدست آمده از اهمیت معیارها (نرخ ارزش اطلاعاتی) در وزن گزینه نسبی، وزن نهایی بدست آمده است. در پایان پس از ترکیب لایه های مکانی و بانک اطلاعاتی تهیه شده از این گزینه ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش در 3 کلاس، بی خطر– کم خطر و پر خطر بدست آمد.
کلمات کلیدی:
خلاصه ماشینی:
پهنه بندي خطر زمين لغزش با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي در دهستان مرکزي شهرستان ماسال در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي بهمن رمضاني گورابي دانشيار جغرافياي طبيعي دانشگاه آزاد واحد رشت احمد حضوري کارشناسي ارشد ژئومورفولوژي در برنامه ريزي محيطي دانشگاه آزاد واحد رشت پرويز رضايي استاديار و رئيس دانشگاه آزاد واحد رودبار تاريخ دريافت : ١٣٩٠/٠٥/٠٤ پذيرش نهايي: ١٣٩١/٠٦/٣٠ چکيده شناسايي عوامل مختلف و تاثير گذار در وقوع زمين لغزش و تهيه نقشه هاي پهنه بندي خطر زمين لغزش با درجات متفاوت آن از جمله اقدامات اوليه و موثر در دستيابي به راهکارهاي مناسب ، جهت کاهش زيان هاي ناشي از حرکت هاي دامنه اي ميباشد.
سپس فراواني هر يک از اين متغيرها در مجاورت زمين لغزش هاي حادثه شده مورد بررسي قرار گرفت ، پس از آن مقايسه زوجي بين عوامل ياد شده در يک فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) در جداول ماتريسي به جهت تعيين وزن نسبي قرار گرفت که در ادامه اين فرآيند، از مجموع حاصل ضرب بدست آمده از اهميت معيارها (نرخ ارزش اطلاعاتي) در وزن گزينه نسبي، وزن نهايي بدست آمده است .
/ شکل ١: نقشه موقعيت جغرافيايي دهستان ماسال در کشور و استان گيلان داده ها و روش ها - روش تهيه لايه هاي اطلاعاتي براي تهيه اطلاعات اوليه و تجزيه و تحليل زمين لغزش ها مراحل زير به اجرا گذاشته شد: در اين نگارش ابتدا چهارچوب پژوهش تعيين شد و در همين راستا روش توصيفي و تحليلي بر پايه مطالعات کتابخانه اي، استفاده از اسناد و مدارک موجود، مقاله ها و پژوهش هاي گذشته و همچنين استفاده از نقشه هاي توپوگرافي 2 ١/٢٥٠٠٠ رقومي شده اداره منابع طبيعي، ١٣٧٨ استان گيلان با سيستم تصوير مرکاتور معکوس ، مختصات (UTM) به شماره هاي NW٥٨٦٤٤- NE٥٨٦٤٤-SE٥٨٦٤٤-SW٥٨٦٤٤ -SE٥٧٦٤١ (شکل ٢)مورد استفاده قرار گرفته شد.