چکیده:
سابقه و هدف: سلامت معنوی و جسمی، بهداشت تغذیه، پیشگیری از بیماری از گستره های مورد توصیه قرآن و سنت است. یکی از عرصه هایی که سنت به مفهوم عام و سنت نبوی به مفهوم خاص بدان اهتمام ورزیده، عرصه طب و درمان و بهداشت و تغذیه جسم است. اشارات پیشوایان اسلام از طب باعث شد که مسلمانان به علم پزشکی روی آوردند و در باره طب و بهداشت تحقیق و کتاب هایی تالیف نمایند. بنا به گفته علامه آقا بزرگ تهرانی، رساله ذهبیه امام رضا اولین آن ها است. فردوس الحکمه علی بن ربن طبری الحاوی و الطب المنصوری و من لا یحضره الطبیب رازی، قانون ابن سینا ... از کتاب های مهم طبی در این گستره است. از مهمترین و کهن ترین آن کتاب طب النبی اثر ابو العباس جعفر بن محمد مستغفر نسفی م432 است. روایات طبی در این عرصه با توجه به منبع و سند آن از نظر درجه اعتبار مختلف اند. نگارنده در این مقاله با محوریت کتاب طب النبی ابو العباس مستغفری، ضمن تقسیم روایات طبی به چهار دسته، کوشیده است تا به تحلیل یک بخش از آن همت گمارد و به صورت مشخص به بررسی سندی و تحلیل محتوای شش نوع از ماکولات و مشروبات از نظر علوم پزشکی پرداخته است.
روش پژوهش: از نوع تحقیق کیفی و توصیفی- تحلیلی است و شیوه استخراج اطلاعات و جمع آوری مطالب بر اساس شیوه کتابخانه ای و جستجو در روایات و تجزیه و تحلیل داده در باب احادیث طبی است.
یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد که روایات طبی به سان روایات در سایر عرصه های دینی همچون احکام فقهی از نظر میزان درجه اعتبار منبع و اسناد آن دارای مراتب مختلف اند که برخی از این روایات دارای صحت سند و از نظر دلالت مورد پذیرش است و نیز نشانگر اعجاز گون علمی احادیث معصومین (ع) در این گستره است.
Background and purpose: spiritual and physical health، food hygiene، and prevention of diseases are widely discussed in Quran and Islamic tradition. One of the areas that were attended by tradition، in general terms، and by Nabavi tradition، in specific terms، was the area of medicine and physical hygiene and nutrition. Mentions of leaders of Islam about medicine made Muslims pay attention to medicine and compose books and conduct research about medicine. According to Agha Bozorg Tehrani، Reslato Zahabiah by Imam Reza is one of the earliest examples. Other such books are FerdosAl-Hekmah by Ali-ibn-Rein Tabari، Al-havi ، Tebo-al-Mansouri، and Man La Yahzaro Tabib by Razi، Ghanoon by Ibne Sina. The oldest and most important of such books is Teb-al-Nabi by Abol Abbas Jaafar ibne Mohammad Mostaghfar Nasafi. There are different medical Hadiths with different degrees of validation for the source and documentation of such books. This study by focusing on the bokk Teb-al-Nabi by Abol abbas Mostaghfari، while dividing the medical Hadiths into four categories، attempts to analyse one section of it، and specifically do content and document analysis of six types of drinks and foods from the medical perspective.