چکیده:
مذهب تشیع و اندیشه های شیعی در نخستین سال هـای ورود مسـلمانان بـه اندلس و هم زمان با فتوحات اسلامی یا اندکی پس از آن ، وارد این منطقه گردید. زمینه مناسب و پیدایش موانع گوناگون سبب گردید کـه تشـیع در ایـن منطقـه ، گسترش پیدا نکند. علـل و عوامـل گونـاگونی سـبب ناکـامی شـیعیان در نشـر باورهای خود در این سرزمین بود. علل سیاسی مانند قیام های منسوب به شیعیان و رقابت امویان اندلس با حکومت های ادریسیان و فاطمیان و علل مذهبی ماننـد نفوذ مذهب مالکی و پیوند آن با سیاست و ارتبـاط تنگاتنـگ فقهـای مـالکی بـا حاکمان ، مهم ترین موانع بر سر راه اندیشه های شیعی بودند. این مقاله با اشاره به شرایط سیاسی و مذهبی اندلس در سال های نخستین ورود اسلام به آن جا، نقش این دو عامل را در جلوگیری از نشر تشیع در اندلس بررسی میکند.
خلاصه ماشینی:
نقش عوامل سیاسی و مذهبی در جلوگیری از نشر تشیع در اندلس تاریخ دریافت : ٩٣/٩/٨ تاریخ تأیید: ٩٣/١٢/١١ * حمیدرضا مطهری †** دکتر اصغر منتظر القائم †*** دکتر سید اصغر محمود آبادی مذهب تشیع و اندیشه های شیعی در نخستین سال هـای ورود مسـلمانان بـه اندلس و هم زمان با فتوحات اسلامی یا اندکی پس از آن ، وارد این منطقه گردید.
علل سیاسی مانند قیام های منسوب به شیعیان و رقابت امویان اندلس با حکومت های ادریسیان و فاطمیان و علل مذهبی ماننـد نفوذ مذهب مالکی و پیوند آن با سیاست و ارتبـاط تنگاتنـگ فقهـای مـالکی بـا حاکمان ، مهم ترین موانع بر سر راه اندیشه های شیعی بودند.
قیام ها از ابتدای شکل گیری حکومـت امویـان انـدلس ، عبـدالرحمن داخـل (١٣٨ – ١٧٢) بـا قیام های متعددی رو به رو شد که برخی از آنها، منتسب به شیعیان و علویان بود و برخـی از جانب عباسیان حمایت میشد که دشمن علویان بودند اما وابستگی نسبی هاشمی، آنان را از دیدگاه امویان در یک جبهه قرار میداد.
حضور و حرکت او در اندلس سبب جذب برخی از ساکنان آن ناحیه به او و تمایل آنان به تشیع گردید چنان که منابع از پیوستن وجیه غسانی، فرمانده سپاه اموی به او خبر میدهند و میگویند که حتی پس از مرگ مکناسی، وی در راه او پایدار بود و به عهدش با او وفادار ماند و سرانجام پس از جنگ های متعدد با عبد الرحمن کشته شد (نامعلوم ، اخبار مجموعه فی فتح الاندلس و ذکر امرائها، چاپ دوم ، بیروت : دار الکتاب ، ١٩٨٩م ، ص ١٠١).