چکیده:
رشد روزافزون نیازهای علمی در دوران کنونی، هماهنگی آموزش در سطوح گوناگون را ضروری میسازد. سازگاری میان اهداف و روشها، ابزار و نیازها و نیز شکلدهی منظومهای آموزش که در آن هر یک از اجزاء به ویژه مواد آموزشی با ایفای نقش خود بتوانند تحقق اهداف آن را امکانپذیر سازند، از ضرورتهای برنامهریزی آموزشی و روشهای پویا و کارآمد آن است. توجه به روششناسی تولید مواد آموزشی متناسب با اهداف و جامعه هدف، ضمن یافتن خلأها و کاستیها، امکان ارزیابی و سنجش کارآمدی آن را بر اساس شاخصهای مقایسهای میسر میسازد. در عرصه آموزشهای مهارتی که الگوهای آزموده جز در مشابهسازیهای نه چندان موفق با نمونههای بیرونی استفاده میشود در تولید مواد آموزش، موفقیت چندانی حاصل نشده است و آموزشهای مربوط به زبان، به ویژه مهارتهای آن دچار چالش بیشتری شده است. بخشی از عدم دستیابی رشتة ادبیات عرب و آموزش عربی به عنوان رشتة تخصصی و یا جانبی و تکمیلی به اهداف آموزشی در سطح مطلوب مستقیما مرتبط با فرایند تألیف منابع آموزشی این رشته است. در این نوشتار کوشش شده است با توجه به الگوهای متداول در منابع آموزشی مهارتهای زبانی به آسیبشناسی منابع دانشگاهی آموزش مهارتهای زبان عربی پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
دراین نوشتارکوشش شده است باتوجه به الگوهای متداول درمنابع آموزشی مهارتهای زبانی به آسیب شناسی منـابع دانشگاهی آموزش مهارتهای زبان عربی پرداخته شود.
منابع آموزشی به ویژه کتابهای تألیفی برای دروس مربوط بـه آمـوزش زبـان عربـی اعم ازآموزش دهنده مهارتها ودانشهای زبـانی ونیـزمنـابع فـراهم آمـده بـرای دانـشجویان همین رشته (زبان وادبیات عربی وگرایشهای آن ) ونیزسایررشته های نیازمندبه فراگیـری این زبان (همچون رشته های الهیات ومعارف اسلامی ،حقوق ،زبان وادبیات فارسی ،تاریخ اســلام ،مطالعــات جهــانی ) وبرخــی رشــته هــای تــازه تأســیس دیگــر،بــاوجــودتــلاش پدیدآورندگان آنهابرای برطرف کردن نیازبه منابع وکتابهای مورداستفاده درتدریس از ضعفهای گوناگون روش ،شکل ،محتوا،انسجام وهدفمندی تهی نیست .
ازجمله کتابهای آموزش زبان عربی برای دانشجویان رشته زبـان وادبیـات عربـی و نیزسایررشته های مرتبط ،کتاب اللغۀالعربیۀالحدیثۀاست که براساس معرفـی انجـام شـده درآغازآن برای درس مکالمه وانشاءتألیف شده اسـت وایـن نیـزخـودخطـایی آشـکار محسوب می شود؛زیرا،به دشواری می توان کتاب واحدی رابادوهدف آموزشی متفاوت که یکی برمهارت گفتن ودیگری برمهارت نوشتن تکیه داردیافت .
به عنوان مثال کتاب آموزش زبان عربی که کوشیده است باسـاختاری متفـاوت بـه آموزش این زبان بپردازددرهیچ یک ازدوجلدخوداشاره ای به روش اسـتفاده وتـدریس این کتاب ننموده است (آذرنوش ، ١٣٦٧:مقدمه ) ویاکتاب اللغۀالعربیۀالحدیثۀکه پیش از این نیزبه برخی ویژگیهای آن پرداخته شده وباهدف اسـتفاده دردرس انـشاء ومکالمـه و آزمایشگاه (که این نیزخودجای تأمل داردکه کتابهای متن محورچگونه اهداف آموزشی مهارتهای گوناگون رامی تواندتحقق ببخشد)،تدوین شده اسـت ،هـیچ اشـاره ای بـه شـیوه به کارگیری وروش تدریس وراهنمای معلم ندارد (آذرشب ، ١٣٧٤: مقدمه ).