چکیده:
در سالهای اخیر کتب درسی رشته تاریخ برای دانشجویان کارشناسی از سوی نهاد رسمی یعنی سازمان «سمت» به طور گستردهای منتشر شده و مورد رجوع جمع کثیری از اساتید و بالتبع دانشجویان این رشته قرار گرفته است. حال طرح یک سؤال اساسی بجاست که کتب درسی مذکور تا چه میزان به لحاظ سطح خوانایی ـ یعنی روان بودن متن و سیر از سادگی به دشواری ـ از یک قاعده، شرط علمی و نظریهمندی تبعیت میکند؟ بیتردید رعایت و یا عدم رعایت این ویژگیها در فرایند آموزشی که معمولا کتاب یا متون درسی نقش محوری ایفا میکند، تأثیر فراوانی خواهد گذاشت. لذا تعیین درجه پیچیدگی زبانی و یا به عبارت دیگر درجه و سطح خوانایی متن، یکی از مهمترین محورهای تحلیل محتوای کتب درسی به شمار میرود. در همین راستا سطح خوانایی متون درسی تاریخ تهیه شده توسط سازمان «سمت»، بر اساس تکنیک شاخص فرای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای پژوهش حکایت از آن دارد که سطح خوانایی بسیاری از این کتابها به طور جدی محل نقد بوده و با معیارهای پذیرفته شده متخصصان این حوزه و در رأس آن تکنیک معیار فرای مطابقت ندارد که خود در نهایت ما را به یکی از دلایل ضعف آموزشی دانشجویان و مشکلات فراروی اساتید رشته تاریخ دانشگاهها رهنمون میسازد.
خلاصه ماشینی:
جدول ٣کتاب تاریخ تحولات سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگیایران دردوره تیموریان وترکمانان (حسین میرجعفری ) نمونه ها تعدادجمله ها تعدادهجاها اول 2/3 198 دوم 4 192 سوم 5/4 193 میانگین 3/9 194/3 نمونه های اول تاسوم جدول ٣ازصـفحه هـای ٥٧، ١٦٥و ٢٦١گرفتـه شـده اسـت .
جدول ٤کتاب تاریخ تحولات سیاسی،اجتماعی،اقتصـادی وفرهنگـی ایران دردوره افشاریه وزندیه (رضاشعبانی ) نمونه ها تعدادجمله ها تعدادهجاها اول 1/9 211 دوم 2 202 سوم 8 206 میانگین 3/9 206/3 نمونه های اول تاسـوم جـدول ٤ازصـفحه هـای ٣٦، ١٠٠و ١٥٤بـه طـورتـصادفی انتخاب شده است .
جدول ٥کتاب تاریخ غوریان (اصغرفروغی ابری ) نمونه ها تعدادجمله ها تعدادهجاها اول 1/8 185 دوم 3 174 سوم 2/8 206 میانگین 2/5 188/3 نمونه های اول تاسوم جـدول ٥،ازصـفحه هـای ٢٤، ٦٢و ٩٨کتـاب انتخـاب شـده است .
جدول ٦کتاب تاریخ ایران باستان (٤)،تاریخ سیاسی ساسانیان (عبدالحسین زرین کوب ) نمونه ها تعدادجمله ها تعدادهجاها اول 2/7 179 دوم 6 171 سوم 6/3 178 میانگین 5 176 نمونه های اول تاسوم جدول ٦،ازصفحه های ٢٠، ٥٤و ٩١انتخـاب شـده اسـت .
جدول ٩کتاب تاریخ تحولات سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگیایران دردوره صفاریان وعلویان (پروین ترکمنی آذر،صالح پرگاری ) نمونه ها تعدادجمله ها تعدادهجاها اول 1/8 178 دوم 4/9 162 سوم 4 193 میانگین 3/5 177/6 نمونه های اول تاسوم جدول ٩،ازصفحه هـای ٢١، ٧٦و ١٢٦انتخـاب شـده اسـت .
جدول ٢٢کتاب تاریخ تحولات سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی ایران دردوره سامانیان (ابوالقاسم فروزانی ) نمونه ها تعدادجمله ها تعدادهجاها اول 5/1 196 دوم 5/4 151 سوم 3/3 220 میانگین 4/6 189 نمونه های اول تاسوم جدول ٢٢،ازصفحه هـای ٣٤، ١٠١و ١٦٩بـه طـورتـصادفی انتخاب شده است .