چکیده:
هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش مقالات نقد کتاب درسی دانشگاهی با استفاده از متون تخصصی، مشاوره و استفاده از نظر متخصصان است. روش پژوهش، اسنادی و مطالعه دلفی است. برای شناسایی شاخصها و گویهها از روش اسنادی، و برای بررسی اجماع گروهی از روش دلفی (براساس نظر متخصصان رشته کتابداری و اطلاعرسانی و نیز منتقدان کتاب) استفاده شده است. یافتهها نشان داد، مقیاس سنجش مقالات نقد کتاب درسی دانشگاهی دارای چهار شاخص محتوا (21 گویه)، نگارشی (8 گویه)، ظاهری (9 گویه) و سایر شاخصها (19 گویه) است. بررسی ادبیات موجود نشان میدهد تاکنون مقیاس یا ابزاری معتبر برای ارزیابی مقالات نقد کتاب طراحی نشده است. این پژوهش در راستای ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش مقالات نقد کتابهای درسی دانشگاهی انجام شده است. این ابزار علاوه بر سنجش نقد کتابهای درسی دانشگاهی، با کمی تغییر جزئی قابلیت استفاده در نقد سایر کتابها را نیز دارد.
خلاصه ماشینی:
ساخت واعتباریابی مقیاس سنجش مقالات نقد کتاب درسی دانشگاهی نیره السادات سلیمانزاده نجفی * دکترحسن اشرفی ریزی ** دکترمحمدحسین یارمحمدیان *** لیلا شهرزادی **** چکیده هـدف ایـن پـژوهش ،سـاخت واعتباریـابی مقیـاس سـنجش مقـالات نقـدکتـاب درسـی دانشگاهی بااستفاده ازمتون تخصصی ،مشاوره واسـتفاده ازنظـرمتخصـصان اسـت .
هرچند «نقدکتاب »، «تبلیغات ناشران »و «اطلاعیه های انتشار»هرسـه ازرسـانه هـای مؤثردرروزآمدنگه داشتن اطلاعات کتابداران وپژوهشگران درمـوردتـازه هـای نـشردر حوزه های موضوعی خاص است ،امابه طورمعمول نقدهای کتابی کـه ازسـوی متخـصص موضوعی نوشته می شود،بیشترین نقش رادرایـن زمینـه ایفـامـی کنـد؛زیـراچنـین نقـدی هدفمندتراست وبارویکردی انتقادی به ارزیابی کتاب می پردازد (حکمت ، ١٣٨٩).
ازسوی دیگردرفرایندیاددهی -یادگیری ،کتاب هـای درسـی ازاهمیـت ویـژه ای برخوردارند؛به طوری که فعالیت هاوتجـارب آموزشـی حـول کتـاب درسـی سـازماندهی می شوند؛بنابراین بازسازی وبهبودمحتوای کتاب های درسی امـری اجتنـاب ناپـذیردرهـر نظام آموزشی است .
کتاب درسی ویژگی هاوابعادگوناگونی داردکه داوری دربارة کیفیت آن مستلزم ارزیابی همه جانبه ونقد وبررسی آن ازجنبه های گوناگون است (رضی ، ١٣٨٨).
وی درپژوهش خودباتأکیدبراین نکته که کتـاب درسـی بـه رغـم تنوع وتعددوسایل جدیدآموزشی واطلاع رسانی ،مهم ترین ابزارآموزشی درهمۀسطوح به شمارمی رودودرتحقق اهداف آموزشی واطلاع رسـانی نقـش اساسـی دارد،ضـرورت نقد وبررسی آن رابیان کردوبه شاخص های ارزیابی ونقدکتاب درسی دانشگاهی ازپنج جنبه شکل ظاهری ،محتوا،ساختار،زبان وروش پرداخـت .
درودی (١٣٨٥) درپژوهشی باعنوان «سخنی درباب نگـارش هـای انتقـادی (همـراه بـا شرحی مختـصرپیرامـون آراءکـارل پـوپردربـاره نقـدمنـابع اطلاعـاتی )» بیـان داشـت کـه در نگارش های علمی ،نقد،سنجشی روشمند ومبتنی برمبانی تحلیل وبررسی مدون وسازمان یافته است که سبب افزایش اثربخشی وسودمندی آن می شـود.