چکیده:
در 7 اکتبر سال 2009 میلادی / 15 مهر 1388 ش. سجادهای ابریشمین متعلق به دوره صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا به امروز دومین قالیچهی گرانقیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بینالمللی به فروش رسیده است. در کاتالوگ حراج با فرض برخی احتمالات، تاریخ این سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است. اما بازخوانی متن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر دارد. در این مقاله ضمن بررسی ویژگیهای این سجاده و بازخوانی نشانههای نوشتاری و هنری آن، تاریخ، علت و پسزمینه سیاسی - اجتماعی بافتن آن معرفی میشود. حاصل این پژوهش، از بافتن این سجاده به سفارش میرزا مخدوم شریفی، وزیر شاه اسماعیل دوم برای پناهندگی او به عثمانی و منصوب شدن او به مقام قاضیالقضاتی مکه حکایت میکند.در ٧ اکتبر سال ٢٠٠٩ میلادی . ١٥ مهر ١٣٨٨ ش. سجاده ای ابریشمین متعلـق بـه دوره صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا بـه امـروز دومین قالیچه ی گرانقیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بین المللی بـه فروش رسیده است . در کاتالوگ حراج بـا فـرض برخـی احتمـالات ، تـاریخ ایـن سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است . امـا بـازخوانی مـتن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر دارد. در این مقالـه ضمن بررسی ویژگی های این سجاده و بازخوانی نشانه های نوشتاری و هنـری آن ، تاریخ ، علت و پس زمینه سیاسی - اجتماعی بافتن آن معرفی می شود. حاصـل ایـن پژوهش ، از بافتن این سجاده به سفارش میرزا مخدوم شریفی ، وزیر شاه اسـماعیل دوم برای پناهندگی او به عثمانی و منصوب شدن او به مقام قاضـی القضـاتی مکـه حکایت می کند.
On October 7، 2009 a silk prayer rug from Safavid era was introduced and sold in London Sotheby’s auction. This prayer rug is known as the second highest-price rug which has been sold in this international auction. In the auction catalogue،this prayer rug has cautiously been dated back to Shah Abbas I period. Nonetheless، reviewing the text of this prayer rug and its textual and artistic signs and evaluating them against historical documents reveal other facts. This article studies the characteristics of this prayer rug and reviews its textual and artistic signs. Moreover، it introducesthe reason and socio-political background which resulted in its knitting. The result of this article reveals that this prayer rug had been knitted upon the order of MirzaMakhdumSharifi، the minister of Shah Ismail II، and it speaks of his seeking refuge to Ottoman Empire and his appointment as the Mecca’s Chief Justice.
خلاصه ماشینی:
سپس چنـین مـی خـوانیم کـه در یکـی از کتیبه های سجاده نام میرزا مخدوم بافته شده است .
مقاله علی یزدی با عنوان ناگفته هایی از مصائب النواصب که در کتاب ماه دین (١٣٨٦) منتشر شده است نیز اطلاعـات جـامعی از زنـدگی میرزا مخدوم به دست می دهد.
با تکیه بر این آثار می دانیم که جد مادری میرزا مخدوم شریفی ، روح الله قاضی جهان ، در دوره ی شاه طهماسب به صدارت رسیده است (اسکندربیگ ترکمـان ، ١٣٨٢: ١٤٨.
(قزوینـی ١٣٣٢: (68 در این مقطع تاریخی است که تار و پود سجاده ابریشمینی که در حراج ساتبیز به عنوان دومین قالیچه ی گرانبهای جهان به فروش رسید، با زندگینامه ی میرزا مخدوم گره می خورد.
مورد غضب بودن در زمان طهماسب اول ، راه یـافتن بـه دربـار شـاه اسماعیل دوم و انتصاب به مقام صدر، نقش او در ترویج اندیشه ی ضد شیعی که بـه ایـراد اتهاماتی به شاه منجر شد، فرار او پس از مرگ شاه ، پناهندگی به عثمانی و انتصاب به مقـام قاضی لقضاتی شهرهای مه م آن دیار ازجمله مکه ، رخدادهایی از زندگی میرزا مخدوم بـود که در منابع مکتوب ثبت شده است .
اما پیشکش سجاده ای ابریشمین بـا کتیبـه ای در مـدح سلطان مراد دوم از سوی میرزا مخدوم سندی منحصر به فرد در بازشناسـی عملکـرد او در دربار عثمانی به شمار می رود و از برنامه ریزی هدفمند وی برای پـذیرش در ایـن سـاختار حکایت می کند.
Cittone carpet, lot 221, Sotheby’s New York, September 20, 2001(accessed 11 October 2014) 8 http:..