چکیده:
سادات مرعشی شوشتر که از نسل سادات مرعشی طبرستان بودند و در علوم نقلی و علوم عقلی تخصص و تبحر داشتند، در دورهی صفویه مورد توجه شاهان صفوی از جمله شاه اسماعیل و شاه طهماسب قرار گرفتند و به مناصب درباری والایی از جمله مقامهای صدر و قاضی عسگر رسیدند. اعطای مناصبی مثل صدر و قاضی عسگر که یکی از مهمترین مناصب دولت صفوی بود نشان از اهمیت و اعتبار این خاندان در دربار صفوی داشت. این خاندان علاوه بر مهارت در علوم مذهبی در زمینه شعر هم مهارت داشتند و بعضی از آنان تخلص شعری نیز داشتند. علاوه بر این، این خاندان با تکیه بر تقوا و تحصیلات مذهبی خود توانستند گام مهمی در ترویج مذهب شیعه بردارند به گونهای که لقب شهید ثالث به یکی از افراد این خاندان یعنی قاضی نورالله (دوم) نشان بارزی از فداکاریهای آنها در این راه بود. از خدمات دیگر این خاندان باید به اقدامات آن در زمینهی عمران و آبادانی شوشتر اشاره کرد. در این پژوهش برآنیم به معرفی خاندان سادات مرعشی شوشتر و در پی آن اقدامات و خدمات این خاندان در جهت ترویج مذهب شیعه و نیز رونق و آبادانی شوشتر بپردازیم.
خلاصه ماشینی:
"خاندان سادات مرعشی شوشتر که به مهارت در علوم عقلی و مسائل مذهبی معروف بودند مورد توجه پادشاهان صفوی به خصوص شاه طهماسب واقع شدند و مناصب بزرگ حکومتی به خصوص صدر را به عهده گرفتند.
(شوشتری مرعشی حسینی، 1352: 18؛ مرعشی، 1365: 1/ 72) میر نورالله بن سید محمدشاه (مرعشی) چنان در ترویج مذهب شیعه تلاش کرد که بیشتر مردم خود را پیرو دین میر نورالله معرفی کردند و به همین دلیل سلطان محسن مشعشعی والی خوزستان وی را مورد توجه قرار داد.
(جزایری شوشتری، 1388: 111) از معروفترین سادات مرعشی که در دورهی صفوی به مناصب مهمی رسیدند باید به میر شمس الدین صدر مرعشی «میر شاه میر»، میر سید علی صدر مرعشی، میر شریف، قاضی نورالله (دوم) شوشتری و فرزندان قاضی نورالله (دوم) شوشتری اشاره کرد که به هرکدام از این سادات به طور مختصر اشاره خواهد شد.
اولین فرد خاندان سادات مرعشی شوشتر فردی به نام میر نجم الدین محمود بود که از مقام علمی و تقوای بسیار برخوردار بود و توانست بسیاری از مردم شوشتر که متمایل به معتزلی یا اهل سنت بودند را به شیعه دعوت کند.
این خاندان که مهارت خاصی در زمینه علوم مذهبی داشتند در دورهی شاه طهماسب لیاقت و کاردانی خود را در امور حکومت نشان دادند به گونهای که تقوا و مهارت علمی یکی از افراد این خاندان به نام میر شمس الدین مرعشی معروف به "میر شاه میر" به قدری مورد توجه شاه طهماسب قرار گرفت که وی را به منصب صدر منصوب کرد و به صدر العلما معروف شد."