چکیده:
عرفان، اسلامی است و قرآن به نحو جامع به عرفان پرداخته است. قرآن کریم همة معارف از جمله معارف باطنی را شامل میشود. عرفان حرکت انسان به سوی لقاءالله و خداخوشدن است. از مولّفههای اصلی عرفان در قرآن کریم میتوان به معرفت الله ( آفاقی و انفسی )، توحید، مجاهدت و لقاءالله اشاره کرد. در این تحقیق، آیاتی که به طور صریح یا کنایه اصول عرفانی را در خود نهفته دارد، مورد تحلیل قرار گرفته است
خلاصه ماشینی:
عرفان، شدن انسان برای لقاالله، معرفت الله ، و رضوان الله و خدا خو شدن است ؛ همچنانکه خداوند متعال عمل صالح را سبب رسیدن به مقام لقاء الله معرفی میکند :« فمن یرجو لقاء ربه فلیعمل عملا صالحا و لا یشترک بعباده ربه احدا » (کهف /110) از مؤلفههای اصلی عرفان در قرآن میتوان به موارد زیر اشاره کرد: 1- معرفت الله: ( افاقی و انفسی ): سنریهم آیاتنا فی الافاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم الحق 2- توحید: هو الله الذی لا إله إلا هو عالم الغیب والشهادة هو الرحمن الرحیم ( حشر / 22) و یا : فاعلم أنه لا إله إلا الله واستغفر لذنبک وللمؤمنین والمؤمنات والله یعلم متقلبکم ومثواکم (محمد/19) 3- مجاهدت: والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا وإن الله لمع المحسنین.
(هجویری، 1358 :547) در حالت مکاشفه ، مالک فعل حق ، خلق و حتی خود را هم نمی بیند تا این که کامل مکاشف او شود (همان:348) خداوند، اهل ایمان را به تقوی رهنمون میسازد چون تقوی، تنها وسیله جدا ساختن حق از باطل میباشد: یا آیةا الذین آمنوا إن تتقوا الله یجعل لکم فرقانا (انفال /29) و خداوند در آیة 28 سورة حدید میفرماید: ای کسانیکه ایمان آوردهاید ، تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش را به شما ببخشد و برای شما نوری قرار دهد که با آن در میان مردم و در مسیر زندگی خود راه بروید.