چکیده:
خواب از نشانههای خداوند در روز و شب است و تبیین و تفسیر جلوههای راز آلود آن بر عهدة معبّران و خواب گزاران میباشد تا پرده ابهام را کنار زده و پیام های عالم غیب را با علم موهوبی و یا اکتسابی خود به صاحبان خوابها تفهیم نمایند.نگارنده در این مقال بر آن شده که با استناد به متون ادبی ، ضمن درجهبندی معبّران و بیان صفات ممیزة آنان، بتواند طرحی از خطوط اساسی و مشخّصات کلّی این قشر را به روش توصیفی ـ تحلیلی ترسیم کرده و با بررسی مناسبات عمومی و فردی آنان در ارتباط با دربار و عموم مردم، پژوهشی ارائه دهد که درک روشنتری از جایگاه و اعتبار خواب گزاران در اذهان قدما به دست دهد
خلاصه ماشینی:
در شاهنامه به این مورد اشاره شده است: نگر خواب را بیهده نشمریبه ویژه که شاه جهان بیندشیکی بهره دانش ز پیغمبریروان درخشنده بگزیندش ( فردوسی، 1366، ج8 : 110) خوابهای مضبوط شاهان در آثار منظوم و منثور نیز مؤید صحت و اهمیت این گونه خوابهاست؛ بابک آخرین پادشاه اشکانی در رؤیایش خورشیدی را دید که از سر ساسان تابید و جهان را روشن کرد، تعبیر خوابش پیوند ساسان با دختر بابک و زاده شدن اردشیر بود که سلسلة ساسانی را بنیان نهاد؛ ضحاک اسارتش را به وسیلة فریدون به خواب دید؛ فرعون قحطی مصر را، بخت النصر چگونگی حوادث آینده اش را و انوشیروان هنگام تولد پیامبر شتران قوی اندامی را دید که از دجله گذشته و در دیار پارسیان پراکنده شدند ، و ...
(سور آبادی، ۱۳۸۰،ج۱: ۳۱۹) خضر پیامبری است که خاقانی در قصیدة خود با مطلع : جام طراب کش که صبح کام برآمدخندة صبح از دهان جام برآمد خوابی را که دیده برای او تعریف کرده و خضر تعبیر خوابش را بیان میکند : جستم و این خواب پیش خضر بگفتماز نفسش اصدق الکلام برآمد ( خاقانی، 1368 : 146) ذوالقرنین به اعتبار سخن دانیال علم خواب میدانست.
Keywords Negarestan History – Ahmad Ghaffari – Modarres Gilani – correction – criticism ------------------------------------------------------------------------------------- Ph, D student in Persian Literature, IAU Najaf Abad branch Assistant Pro. In Persian Literature department , Isfahan university The Impressibility of Ilia Abu Mazi from Omar Khayyam Nishaburi A.