چکیده:
طبق آمارها، به لحاط کمی ، کتابخانه ملی ایران ، با دارایی حدود چهل هزار مجلد دستنویس ، رتبه دوم کتابخانه تراثی ایران را به خود اختصاص داده است . با تلاش شض نفر از فهرست نگاران این کتابخانه ، طی چهل سال (١۳٤۳ تا ١۳٨۳)، ۳٠٨۳ نسخه فارسی و ٦٠٥٠ نسخه عربی در ٢١ جلد فهرست و به صورت توصیفی نگارش و منتشر شده است . طبق اظهارنظر مسئولان کتابخانه ، از اوایل دهه ١۳٨۳ تا پایان ١۳٩۳، حدود ٤٥٠٠ نسخه دیگر فهرست شده است که به زودی در ١٥ جلد منتشر خواهد شد. در این نوشتار، آخرین فهرست منتشره این کتابخانه ، یعنی جلد چهل وپنجم ، که در آن ۳٠٠ مجلد نسخ خط ی برپای سیستم مارک ایران مع رفی شده است به اجمال نقدوبررسی شده است .
خلاصه ماشینی:
"به صورت کلی ، نشر این اثر، پس از ده سال وقفه در انتشار فهارس نسخ خط ی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ، در نفس خود حرکت مبارکی است و همان طور که اشاره شد، هر چند فهرست نسخ به صورت الکترونیکی منتشر شده است ، با توجه به ارتباط محققان متون کهن با نسخه کاغذی آن ، امید میرود با انتشار جلدهای دیگر، به نحو ملموستری غبار از چهره این مواریث کهن ارزشمند زدوده شود.
حال، با توجه به این مسئله ، با اشاره به این که اصل کتاب سرعنوان های موضوعی مستند نیازمند نقد جدی و محل بررسی علمی متخصصان و کارشناسان فن است ، درباره فهرست مورد بحث باید گفت ، علیرغم تلاش های فهرست نگار محترم و نیز ویرایض علمی یکی از متخصصان و برجستگان امر فهرست نویسی، به نظر میرسد روند ثبت موضوعات این اثر، ضمن این که چندان علمی نیست و بیشتر سلیقه ای است ، متأسفانه ، روش شناسی نیز ندارد و از اصول، منط ق ، و روند مشخصی تبعیت نمیکند؛ به لحاط فلسفی، جزء و کل و جزئی و کلی موضوعاتم دانسته نیست و مرزبندیهای علمی موضوعات روشن نیست و به زعم راقم ، ثبت موضوعات نیازمند اصلاحات بنیادی است ؛ هر چند این بخض از نقد بیشتر متوجه سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در مسئله استفاده حداکثری از سرعنوان های موضوعی مستند است ؛ اثری که بندبند آن نیازمند نقد علمی متحصصان امر است ."