چکیده:
به دلیل نقش حیاتی آب در زندگی انسان، بررسی تـأثیرات منفـی پدیـده تغییـر اقلـیم بـر شـدت و فراوانـی خشکسالی یک منطقه از اهمیت ویژهای برخوردار است . در این تحقیق به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی استان خراسان رضوی طی دو دهة آینده با استفاده از شاخص های خشکسالی دهک (DI) و بارش استاندارد شده (SPI) پرداخته شده اسـت . در ابتـدا دادههـای روزانـه خروجـی مـدل گـردش عمـومی جـو HADCM3 تحت سناریوی A2، توسط مدل آماری LARS-WG نسخه ٥، ریزمقیاس شده و توانـایی مـدل LARS-WG5 در شبیه سازی اقلیم گذشته (٢٠١٠-١٩٩١) ١٠ ایستگاه سینوپتیک استان مورد تأیید قرار گرفته ، سپس پارامترهای اقلیمی دمای کمینه ، دمای بیشینه ، بارش و ساعات آفتـابی بـرای دوره ٢٠٣٠ – ٢٠١١ بـرای ایستگاههای مورد مطالعه شبیه سازی شده است . به طور متوسط در همه ایستگاهها در ٧٥ % ماهها در دهه اول و در ٧٧ % ماهها در دهه دوم دوره پیش بینی ، افزایش بارش را خواهیم داشت . پس از آن با اسـتفاده از دادههـای بارش وضعیت خشکسالی استان به کمک دو شاخص خشکسالی ذکر شده در مقیاس سالانه مـورد بررسـی قرار گرفته است . نتایج نشان می دهد این دو شاخص همخوانی خوبی بـا هـم دارنـد و طـی دو دهـه آینـده خشکسالی در اغلب ایستگاهها و در بیشتر سالها کاهش می یابد؛ به استثنای ایستگاه تربت جام کـه بـه دلیـل افزایش ساعت آفتابی و در نتیجه کاهش بارندگی ، افزایش خشکسالی را نشان می دهد. در حالت کلی در بیش از ٩٠% ایستگاههای سینوپتیک استان خراسان رضوی طی بیست سال آینده، وضعیت ترسالی افزایش می یابد.
Because of the vital role of water in human life، examining the phenomenon of climate change effects on drought severity and frequency is important for any area of interest. Nowadays، climate Researchers considers the effects of climate change and climate simulations by using the atmospheric-ocean general circulation models. To achieve the prediction of climatologically parameters، various statistical and dynamical models have been developed to simulate and downscaling of GCM output models. The statistical model of LARS-WG is such a model، which is very powerful for this aspect.
خلاصه ماشینی:
"از مطالعات انجام شده در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد: زمنف با استفاده از آمـار و اطلاعـات ٢٠ ایستگاه در نقاط مختلف دنیا، که دارای اقلیم های متفاوت می باشند، توانـایی مـدل تولیدکننـده جـوی LARS-WG را Climate Change Greenhouse Gases Atmospheric-Ocean General Circulation Model Barrow and Yu Haltiner and Williams Hidalgo Wilby and Harris Weather Generator برای شبیه سازی رویدادهای جوی حدی مورد بررسی قرار داد(سمنو، 1 ٢٠٠٨: ٢٠٣).
نتایج نشـان داد تغییـرات اقلیمـی بـه میـزان زیـادی بـر شـدت خشکسالی و همچنین در طراحی پروژههای منابع آب در آینده اثر دارد(لوکاس 1 و دیگران، ٢٠٠٨: ٢٣) در این مطالعه خروجی مدل گردش عمومی جو HADCM3 تحت سناریویA2 توسط روش ریز مقیـاس نمـایی آمـاری و مدل LARS-WG ریزمقیاس می شوند و متغیرهای اقلیمی روزانه دمای کمینه ، دمای بیشینه ، بارش و ساعت آفتابی برای ١٠ ایستگاه سینوپتیک استان خراسان رضوی طی دوره ٢٠٣٠-٢٠١١ تولید می شوند.
جدول ٥ مقایسه فراوانی طبقات مختلف شاخص خشکسالی دهک سالانه دوره مشاهده شده با دو دهه پیش بینی شده دوره آماری ایستگاه ترسالی نرمال ملایم متوسط شدید خیلی شدید ٢٠سال دوره پایه همه ایستگاهها 8 4 2 2 2 2 تربت جام 9 4 4 2 1 0 تربت حیدریه 18 1 0 1 0 0 سبزوار 11 9 0 0 0 0 سرخس 13 7 0 0 0 0 ٢٠ سال شبیه سازی شده (٢٠٣٠-٢٠١١) قوچان 15 5 0 0 0 0 کاشمر 13 3 4 0 0 0 گلمکان 14 2 2 2 0 0 گناباد 8 12 0 0 0 0 مشهد 14 6 0 0 0 0 نیشابور 10 10 0 0 0 0 شکل ٣ درصد فراوانی طبقات مختلف شاخص خشکسالی دهک در مقیاس سالانه در دوره پایه و دوره پیش بینی شده ایستگاههای مورد مطالعه در مورد شاخص استاندارد شده بارش(SPI) با استفاده از آزمون نکویی برازش کلموگروف- اسمیرنوف بهترین تابع توزیـع با مناسب ترین روش برآورد هم برای دوره پایه و هم دوره شبیه سازی شده مشخص گردید که درصد فراوانی سری دادهها برای هر کدام از توابع و روشهای برآورد پارامترهای آن برای مقیاس سالانه در جدول ٦ ارائه شده است ."