چکیده:
هدف از این مطالعه ، بررسی ترکیبـات بـار گردوغبـار (شـامل کـانی شناسـی ، ژئوشـیمی ، عناصـر سـنگین و میکروارگانیسم ها) در غرب و جنوبغرب ایران و اثرات بررسی اثرات آن بر سـلامت انـسان اسـت . بـه ایـن منظور در طی پنج دوره رخداد گردوغبار در این منطقه ، اقدام به نمونه برداری از ذرات گردوغبار شد و جهـت تعیین مناطق منشأ و گستردگی رخداد گردوغبار در دورههای نمونه برداری شده، از تصاویر شاخص آئروسـل سنجنده OMI و مدل HYSPLIT استفاده شده است . جهت تعیین بار گردوغبار از آنالیزهای XRD،XRF ، جذب اتمی و بررسی های آزمایشگاهی برای تعیین میکروارگانیزمها استفاده شد. نتایج نشان می دهد کانی هـای اصلی گردوغبار ورودی به غرب ایران شامل کربنات ها (کلسیت ) و سیلیکاتها (کوارتز) اسـت و فـاز فرعـی کانی ها نیز شامل ژیپس می باشد. هرگاه منشأ ذرات شمال شرق عربستان یا نـواحی داخلـی عـرق در حـوزه رسوبات تبخیری رودخانه های دجله و فرات باشد، نمونه های حـاوی کـانی ژیـپس خواهنـد بـود. همچنـین اکسیدسیلیس (SiO2) و اکسید کلسیم (CaO)، ترکیبات شیمیایی غالب ذرات گردوغبار را شامل مـی شـوند و درصد هریک از عناصر وابسته به منشأ گردوغبار متفاوت خواهد بود. میزان غلظـت عناصـر سـنگین در تمـام نمونه ها از حدمجاز تعیین شده برای سلامت انسان بیشتر بوده و میزان آن وابسته به مسیر انتقـال ذرات و منـشأ آن است و بیشینه آن در مناطقی است که ذرات بیشترین تماس را با آلایندههای صنعتی و شهری داشـته انـد و طولانی ترین مسیر را تا غرب و جنوبغرب ایران طی نموده اند. همچنین بیشترین میکروارگانیزم-هـای جـدا شده شامل انواع باسیلوس برای باکتریهـا و آسـپرژیلوس بـرای قـارچهـا اسـت . گونـه هـای شـناخته شـده میکروارگانیزمهای فرصت طلب بیماری زا برای انسان و حیوان می باشند. بنابراین گردوغبار مهم ترین مخـاطره برای سلامت ساکنان نواحی غربی و جنوب غربی ایران محسوب می شود.
Introduction: Dust storm is one of the most important natural phenomena and a kind of severe natural disaster that begins and diffuses under the influence of atmospheric systems. It occurs frequently in desert lands and their surrounding areas in arid and semi-arid regions. The main factors influencing amount of dust in the air are precipitation، vegetation cover، and wind velocity and particle size of soil in source of dust. Over the past decades، Middle East dust storms have caused many problems for the residents of South and South West regions of Iran. Now it is going to change into the main persistent environmental problem in Iran and the Middle East region. The Middle East dust has great impacts on quality of the inhabitant’s lives، visibility and transportation، micro-climate، ecosystem، communication systems and consequent crisis such as، eco – social and environmental problems in the west and south west of Iran. Different aspects of this phenomenon in the Middle East have already been considered by researchers. The aims of this study are to (1) understand the possible source(s) of West of Iran Dust storms and (2) determine the geochemical، mineralogical، trace metals and microbiological characteristics of dust particles in the west of Iran.
خلاصه ماشینی:
"بطور نمونـه نجفـی و همکاران (١٣٩٢) با استفاده از روش تحلیل رگرسیونی به بررسی تأثیر گردوغبار بر میزان بستری شـدگان و مـرگ و میر بیماران تنفسی و قلبی و عروقی در شهر کرمانشاه در طول دوره آماری ١٣٨٥ تـا ١٣٨٨ شمـسی پرداختنـد و نتـایج نشان می دهد که بطور سالانه و ماهانه افزایش روند رخداد گردوغبـار در ایـن شـهر، اثـرات منفـی بـر میـزان بـستری شدگان و مرگ و میر حاصل از بیماران تنفسی در این شهر داشته است .
همچنین در نمونـه DS1 نیـز گردوغبـار رسیده به ایستگاه کرمانشاه نشأت گرفته از جنوب عراق می باشد، با این حال تفـاوت چـشمگیری در درصـد عناصـر این دوره با دورههایی که منشأ ذرات مناطق داخلی یا شرقی عراق یا شرق سوریه است ، دیده نمـی شـود کـه نـشان از تشابه ترکیبات زمین ساختی یا نهشته های مناطق ذکر شده می باشد.
همچنین در نمونه DS2 غلظت عناصر سمی سرب، مس ، نیکل و کروم بالاتر از متوسط دورههـای نمونـه بـرداری شده بوده که دلیل آن را نیز می توان طی طریق نمودن طولانی ذرات از غرب عراق و شـرق سـوریه تـا غـرب ایـران و همچنین منشأ ذرات رسیده به ایستگاه ماهشهر دانست ، زیرا با توجه به مسیر ذرات رسـیده بـه ماهـشهر کـه از شـمال شرق عربستان به جنوب غرب ایران رسیده و در طول مسیر انتقـال ذرات بیـشترین تعـداد صـنایع نفتـی خاورمیانـه و آلایندههای حاصل از آن در طول این مسیر قرار گرفته است ؛ بنـابراین شـاهد بیـشترین میـزان عناصـر مـذکور در ایـن مناطق هستیم ."