چکیده:
مخاطرات طبیعی یک چالش عمده در نواحی روستایی است و کنترل آن در روسـتا از اهمیـت زیادی برخوردار است . در این میان، روشهای بومی راهکـار مناسـبی بـرای مـدیریت بحـران است . مطالعه پیشینه مدیریت مخاطرات طبیعی نشان می دهد کـه امـروزه رویکـرد واکـنش بـه مخاطرات به عنوان یک ساختار دستوری- کنترلی ، متمرکز و تکنولوژی محور جای خـود را بـه رویکرد جدیدی به نام مدیریت اجتماعمحور داده که به فرهنگ هـا، ظرفیـت هـا و دانـش هـای جوامع محلی توجه دارد. تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به فرضیه زیر اسـت : دانـش بـومی در مقایسه با دانش نوین سهم بیشتری نسبت به کاهش آسیب پذیری محیطی (سرما و یخبندان، خشکسالی ) در دهستان شیزر داشته است . روش تحقیق توصیفی ، تحلیلی و به شـیوه پیمایـشی است . شیوههای گردآوری اطلاعات شامل روشهای کتابخانه ای و میدانی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه ) است . تعداد کل روستاهای این بخش ١٣روستا می باشد کـه از ایـن تعـداد ٩روسـتا به صورت تصادفی انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گیری کـوکران و ضـریب اطمینـان ٩٥% و دقت احتمال ٠,٠٩ حجم نمونه ٩٠ نفر محاسبه شده است که همگی از گـروه سـنی ٥٠ سال به بالا انتخاب شدند و برای آزمون فرضیات از نرمافزار SPSS و آزمون F فیشر اسـتفاده شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان می دهد که تفاوت معنی داری بـین اثربخـشی دانـش بومی و نوین در کاهش آسیب پذیری مخاطرات طبیعی وجود دارد و دانش بومی سهم بیـشتری در مدیریت مخاطرات طبیعی در نواحی روستایی داشته است .
Introduction: Traditional knowledge (TK)، indigenous knowledge (IK)، traditional ecological knowledge (TEK) and local knowledge generally refer to knowledge systems embedded in the cultural traditions of regional، indigenous، or local communities. Traditional knowledge includes types of knowledge about traditional technologies of subsistence (e.g. tools and techniques for hunting or agriculture)، midwifery، ethno botany and ecological knowledge، celestial navigation، ethno astronomy، the climate etc. These kinds of knowledge are crucial for the subsistence and survival and are generally based on accumulations of empirical observation and interaction with the environment. In many cases، traditional knowledge has been orally passed for generations from person to person. Some forms of traditional knowledge are expressed through stories، legends، folklore، rituals، songs، and even laws. Other forms of traditional knowledge are expressed through different means.
A natural hazard is a threat of a naturally occurring event that will have a negative effect on people or the environment. Many natural hazards are interrelated، e.g. earthquakes can cause tsunamis and drought can lead directly to famine or population displacement. It is possible that some natural hazards are inter-temporally correlated، as well. A concrete example of the division between a natural hazard and a natural disaster is that the 1906 San Francisco earthquake was a disaster، whereas living on a fault line is a hazard. Natural hazard is an important challenge in rural development. It is important that we control it for decreasing harm. Domestic method is a good method in rural development especially hazard control. Study of literature of natural hazards management show that today approach of action to hazard with imperative-control and technology structure change to new approach that it calls social management. It focuses on culture، capacity، and local society knowledge. In this paper we study this question:
• How is role of local and modern Knowledge in decreasing of environmental harm in studied region?
خلاصه ماشینی:
"در ایـن تحقیـق سـعی شـده است ، تبیینی از نقش دانش بومی و نوین در کاهش آسیب های محیطی ناشی از مخـاطرات طبیعـی در نـواحی روستایی منطقه مورد مطالعه انجام گیرد.
٤-٥-اقدامات نوین برای پیشگیری و کاهش آثار مخاطرات طبیعی از پاسخگویان در منطقه در روستاهای منطقه مورد مطالعه برای کاهش خسارات ناشـی از هـر یـک از مخـاطرات طبیعـی در بعـد محیطی ، اقتصادی و اجتماعی در کنار روشهای بومی از روشهای نوین رایج هـم اسـتفاده مـی شـود کـه در قالب یکی از سؤالات از پاسخگویان خواسته شد، اقدامات نوینی که بـرای کـاهش آسـیب پـذیری مخـاطرات استفاده می کنند را نام ببرند.
جدول ٩ توزیع فراوانی آموزش یا عدم آموزش تعداد نمونه در دو شیوه بومی و جدید مؤلفه بومی جدید بلی 23 42 خیر 67 48 جمع 90 90 منابع آموزش مقابله با مخاطرات طبیعی در دو شیوه بومی و جدید از دیدگاه پاسخگویان نتایج مستخرج از پرسشنامه نشان می دهد در شیوه بومی برای ٢٣ نفر که آموزش برای مقابله با مخـاطرات طبیعی را داشته اند، منبعی که بیشترین آموزش را برای افـزایش آگـاهی پاسـخگویان در مقابلـه بـا مخـاطرات طبیعی فراهم کرده است ، معتمدان با میانگین رتبه ١.
امکانات و تسهیلات در هنگام مخاطرات در دو شیوه بومی و جدید از دیدگاه پاسخگویان نتایج بدین صورت است که در شیوه بومی برای ٦٦ نفر تعداد نمونه که تسهیلاتی را در هنگام وقـوع مخـاطرات طبیعی دریافت کردهاند، منبعی که بیشترین امکانات و تسهیلات را در هنگام وقـوع مخـاطرات طبیعـی بـرای آنهـا فراهم کرده است ، مردم روستا با میانگین رتبه ١."