چکیده:
توفانهای تندری به طور گستردهای بر انسان، ثروت و سرمایه او، به ویژه در بخـش کـشاورزی، هوانوردی، دریایی و غیره اثر می گذارد. در پژوهش حاضر به منظور بررسی توفانهای تنـدری، دادههای مربوط به توفانهای تنـدری در یـک دوره آمـاری ١٥ سـاله (٢٠٠٦-١٩٩٢) از مرکـز تحقیقات هواشناسی همدان دریافت گردید. همچنین به منظور تحلیل همدیدی الگوهای توفان، دادههای مربوط به فشار تراز دریا (Slp) و ٥٠٠ هکتوپاسکال از سایت مرکز پیش بینی محیطـی آمریکا دریافت و نقشه های موردنیاز در محیط نرمافزاری گردس ترسـیم و مـورد تحلیـل قـرار گرفت . نمودارهای ترمودینامیک موسوم به ١٠ آوریل ٢٠٠٥ و ٣١ اکتبـر ٢٠٠٦، از وبسـایت دانشگاه وایومینگ جهت مطالعه اخذ گردید. برای تحلیـل دینامیـک فعالیـت هـای همرفتـی از شاخص های ناپایداری استفاده شده است . رخدادهای توفان تندری با استفاده از نرمافزار Spss به شش خوشه تقسیم گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در هر دو ایستگاه فرودگـاه و نوژه به صورت همدید توفان تندری به همراه بارش رگباری رخداده و این توفـانهـا ماهیـت جبهه ای و همدیدی داشته است ؛ امـا در تـاریخ ١٠ آوریـل ٢٠٠٥ در ایـستگاه فرودگـاه توفـان تندری به همراه بارش رگباری به میزان ١٦ میلی متـر و در تـاریخ ٣١ اکتبـر ٢٠٠٦ در ایـستگاه نوژه به میزان ٩ میلی متر گزارششده است کـه علـت ایـن رخـدادها همدیـدی نبـوده و دارای ساختار ترمودینامیکی می باشد. پرفشار سرد و ریزش هوای سـرد بـه لایـه هـای میـانی جـو در شمال غرب کشور و وجود کم فشار جنوبی در لایه زیرین جو کـه جریانـات گـرم و مرطـوب عربستان را به منطقه وارد می کند، باعث رشـد ابرهـای کومولـوس و کومولونیمبـوس و ایجـاد توفان تندری، بارش تگرگ و نیز بارانهای سیل آسا می گردد.
Introduction: Thunderstorms of the most important، most abundant of the most severe weather hazard that each year، in addition to large quantities of crops and infrastructure development، causing human casualties are also around the globe. Between 1953 and 1957 the financial losses caused by the hurricanes in America has over 3.6 million dollars (Changnon;2003،1231).Storms of varying intensities have been identified. The average horizontal range of a few tens of kilometers of the storm، the vertical range of about 10/000 m and has a lifetime of 30 minutes (Henderson، 2006).These storms often clouds Rick، Rick rain and are shaped tower along. Thunder usually high or heated air masses in the ground or in the air fronts، especially in the cold front، caused، so the Thunder or the origin of air masses or the front.Thunderstorm climate risk as part of the nature of Iran''s North West Province، socio-economic and environmental damages each year to the people، especially farmers and ranchers are (Khoshhaldastjerdi، J. GhavidelRahimi، Yousef;2007،101).(Sari Sarraf et al.; 2007،123) of rainfall in the southern basin of Aras River barrage to approach and came to the conclusion that the main causes of showers barrage in the area are two regional instability (in summer) and in front cold (in winter) is. Meteorologists to study the atmosphere of the period of the formation of storms، the following factors have the appropriate factors or lack of conditions for hurricane formation and climate instability or the possibility of convection as well as show. High levels of cold weather hot weather، low levels and the abundance of moisture، all of unstable atmosphere. Accordingly، since the dynamic atmosphere of instability factors، the most important scientific method to the study of atmospheric instabilities is a storm.
خلاصه ماشینی:
"(حجازی زاده ،٥:١٣٧٩) به منظور بررسی توفانها و رعدوبرق در غرب کشور با توجه به شرایط سینوپتیک حاکم بر منطقه در ماه ژوئن از دوره گرم سال و ماههای ژانویه و فوریه از دوره سرد به صورت نرمال (٣٠ ساله )، نوسان دو مؤلفه مهم 4 Geshunove Changnon Henderson Whitman گردش عمومی جو یعنی پرفشار جنب حارهای و چرخندگی مثبت تراز ٥٠٠ هکتو پاسکال را در اولویت مطالعه قرار داده و نتایج به دست آمده را با بارندگی ١٨ ایستگاه شمال غرب و غرب کشور برحسب عرض جغرافیایی مورد مقایسه قرار داده است .
خطای ناشناخته] نقشه ٥٠٠ هکتوپاسکالی تراز یک مرکز کم ارتفاع با ارتفاع ٥٥٥٠ ژئوپتانسیل متر درروی شمال دریای سیاه واقع است که خط تراف آن تا عرضهای پایین و نیمه غربی کشور کشیده شده است ، از طرفی مرکز ناپایدار دیگری که عمده آن روی شمال عربستان و بخش هایی از جنوب غربی عراق را فراگرفته است ، با توجه به اینکه سامانه های بارشی در نیمکره شمالی همراه با حرکت وضعی زمین از غرب به شرق حرکت می کنند و با توجه به نقشه کم فشار سطح زمین در این روز نوار غربی کشور و ایستگاههای هواشناسی فرودگاه و نوژه را تحت تأثیر قرار داده است .
نتیجه گیری استان همدان از جمله مناطقی است که به دلیل وقوع توفانهای شدید، علاوه بر نابود کردن مقدار زیادی از محصولات کشاورزی، ممکن است سبب تلفات انسانی نیز بشود؛ بنابراین شناخت سازوکار تشکیل ، توسعه و پیش بینی رخداد توفان تندری و پدیدههای ناشی از آن مانند تگرگ، بارش سنگین و سیل آسا، صاعقه و باد شدید، می تواند کمک فراوانی را در جهت کاهش خسارات این توفانها فراهم کند."