چکیده:
دلتا یکی از اشکال تراکمی آبرفتهای رودخا نه ای است که در پایاب زهکش اصلی و در نزدیکی ساحل تشکیل می گردد. شیب مناسب ،خاک حاصلخیز، دسترسی به منابع آب و وسعت قابل توجه دلتا ی پل رود زمینه مناسبی را برای فعالیت های انسانی فراهم نموده که ممکن است در نتیجه ی تحول دلتا ناشی از تغییرمسیر رود اصلی و سایر شبکه آبهای آن، وسعت دلتا کم یا زیاد شود . پیامد این تحول می تواند بر زندگی ساکنان آن تأثیرات مثبت یا منفی بر جای گذارد . با تکیه بر اهمیت موضوع وطبق پژوهشهای بعمل آمده، این دلتا در زون البرز واقع شده و رخدادهای زمین شناسی آن در تکامل و تغییرات دلتا مؤثر بوده و در دوران کواترنری تحت تأثیر دوره های یخچالی و بین یخچالی قرار داشته و در دوره هولوسن مسیر تکاملی خود را پیموده، بطوریکه در حال حاضر این دلتا از دو شیب توپوگرافی ساحل و جلگه در پایاب حوضه پل رود تشکیل شده است. شیب متوسط دلتااز 1% کمتر و دارای اقلیم از نوع بسیار مرطوب می باشد به گونه ای که در فصل بهار از حد اکثر رسوبدهی (39/54 درصد) ودر فصل تابستان از میزان حداقلی آن (14/9 درصد) بر خوردار است، این تحقیق بر اساس عکس های هوایی وتصاویر ماهواره ای در سه دوره زمانی (1346 ،1373، 1385) و پیمایش زمینی،نقشه های توپوگرافی و منابع کتابخانه ای با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفت . نتایج تحقیقات نشان داد که این دلتا از نوع پیشرونده است و تحت تأثیر فرایند های رودخانه ای گذشته و امروزی، همچنین نفوذ و عملکرد امواج در عهد حاضر شکل گرفته است. بنابر این می توان آن را در ردیف دلتا های امروزی بشمار آورد.دلتا یکی از اشکال تراکمی آبرفت های رودخا نه ای است که در پایاب زهکش اصلی و در نزدیکی ساحل تشکیل می گردد. شیب مناسب ،خاک حاصلخیز، دسترسی به منابع آب و وسعت قابل توجه دلتا ی پل رود زمینه مناسبی را برای فعالیت های انسانی فراهم نموده که ممکن است در نتیجه ی تحول دلتا ناشی از تغییرمسیر رود اصلی و سایر شبکه آبهای آن ، وسعت دلتا کم یا زیاد شود . پیامد این تحول می تواند بر زندگی ساکنان آن تأثیرات مثبت یا منفی بر جای گذارد . با تکیه بر اهمیت موضوع وطبق پژوهشهای بعمل آمده ، این دلتا در زون البرز واقع شده و رخدادهای زمین شناسی آن در تکامل و تغییرات دلتا مؤثر بوده و در دوران کواترنری تحت تأثیر دوره های یخچالی و بین یخچالی قرار داشته و در دوره هولوسن مسیر تکاملی خود را پیموده ، بطوریکه در حال حاضر این دلتا از دو شیب توپوگرافی ساحل و جلگه در پایاب حوضه پل رود تشکیل شده است . شیب متوسط دلتااز ١% کمتر و دارای اقلیم از نوع بسیار مرطوب می باشد به گونه ای که در فصل بهار از حد اکثر رسوبدهی (٥٤.٣٩ درصد) ودر فصل تابستان از میزان حداقلی آن (٩.١٤ درصد) بر خوردار است ، این تحقیق بر اساس عکس های هوایی وتصاویر ماهواره ای در سه دوره زمانی (١٣٤٦ ،١٣٧٣، ١٣٨٥) و پیمایش زمینی ،نقشه های توپوگرافی و منابع کتابخانه ای با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفت . نتایج تحقیقات نشان داد که این دلتا از نوع پیشرونده است و تحت تأثیر فرایند های رودخانه ای گذشته و امروزی ، همچنین نفوذ و عملکرد امواج در عهد حاضر شکل گرفته است . بنابر این می توان آن را در ردیف دلتا های امروزی بشمار آورد.
خلاصه ماشینی:
"روند تشکیل تپه ماسه ای (١) ، نبکا (٢) ، ریپل مارک (٣) Ripple- Marks Nebka شکل ٩ ١- مرداب در نزدیکی محله حسن سرا ٢- تالاب سرپل شرقی رودسر ٣- مانداب واقع در غرب کلاچای (تهیه و ترسیم : حسین نیا ، ا ، ١٣٨٥ ، با استفاده ازنقشه توپوگرافی ، مشاهدات میدانی ) شکل ١٠: نقشه ژئومورفولوژی دلتای پل رود ١-٢-٧- تحول دلتای پل رود بر اساس نقشه ها ، عکس های هوایی و تصویر مـاهواره ای در سـه دوره زمـانی (١٣٤٦، ١٣٧٣، ١٣٨٥) تحول دلتای پل رود بررسی شد و نتایج این مطالعات به شرح زیر می باشند: دوره اول- سال ١٣٤٦ در این زمان کانال اصلی رودخانه در محل ورودی به دریا ابتدا در مسیر شمال باختری قرار داشته (مسیر A)و با مسدود شدن آن توسط نهشته های حمل شده به سـاحل و عملکـرد امـواج بـه سـمت شمال خاوری متمایل گشته (مسیر B ) ، آنگاه پیشامدگی رسوبات به سمت دهانه رود ، مسیر اصـلی کانال به سمت شرق منحرف شده (مسیر C) سپس در اثر پویایی زبانه ماسـه ای دیگـر شـرایط بـرای بسته شدن دهانه خاوری فراهم و در نتیجه با ایجاد جزیره ای کوچک از طریق دو دهانه (مسیر D) به دریا وصل شده است ."