چکیده:
یکی از اقدامات اولیه جهت مدیریت حرکتهای توده ای و کاهش خسارات ناشی از آنها، تهیه نقشه پهنه بنـدی خطـر حرکتهای توده ای و شناسایی نواحی مستعد و دارای پتانسیل بالای خطر وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به وسعت ١٣٥ کیلومتر مربع صورت گرفته است ، با استفاده از نقشه های توپوگرافی با مقیاس ١:٢٥٠٠٠، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، کنتـرل میـدانی و تفـسیر عکـسهای هوایی ، لایه های اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه های زمین شناسی ، طبقات ارتفاعی ، زاویه شیب ، جهت شـیب ، بارنـدگی متوسط سالیانه ، بارندگی حداکثر ٢٤ ساعته با دوره بازگشت ١٠٠ ساله ، حداکثر شـتاب زلزلـه ، فاصـله از آبراهـه هـا و رودخانه ها و فاصله از جاده تهیه شده است . سپس با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره خطی ، وزن و نقـش عوامـل مختلف موثر در وقوع حرکتهای توده ای تعیین شده و نهایتا نقشه پهنه بندی خطر حوضه تهیه گردیده است . نتایج حـاکی از این بوده است که ٥٦.٢٨ درصد از سطح حوضه دارای کلاسهای خطر زیاد و بسیار زیاد بوده اند که ایـن منـاطق ، در نزدیکی جاده ها، آبراهه ها و گسلها، بر روی سازندهای زمین شناسی محتوی لایه های سیلت سنگ ، شـیل ، ماسـه سـنگ ، کنگلومرا و ذغال ، در شیبهای ١٥ تا ٣٥ درجه و ارتفاعات متوسط (١٠٠٠ تا ١٥٠٠ متر از سطح دریا) حوضـه کـه دارای بارندگی زیاد (بیش از ٨٥٠ میلیمتر) هستند، واقع شده اند.
خلاصه ماشینی:
"در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به وسعت ١٣٥ کیلومتر مربع صورت گرفته است ، با استفاده از نقشه های توپوگرافی با مقیاس ١:٢٥٠٠٠، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، کنتـرل میـدانی و تفـسیر عکـسهای هوایی ، لایه های اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه های زمین شناسی ، طبقات ارتفاعی ، زاویه شیب ، جهت شـیب ، بارنـدگی متوسط سالیانه ، بارندگی حداکثر ٢٤ ساعته با دوره بازگشت ١٠٠ ساله ، حداکثر شـتاب زلزلـه ، فاصـله از آبراهـه هـا و رودخانه ها و فاصله از جاده تهیه شده است .
نتایج این تحقیق نشان دهنده این بوده است که روش آماری چند متغیره دقت خوبی در تهیه نقشه خطر حرکت توده ای داشته است و مناطق پرخطر بر روی سازند روته (متشکل از سنگ آهک ریزدانه ) و واحد سنگی PC (متشکل از ماسه سنگ ، سیلت سنگ ، گلسنگ و شیل )، در شیبهای شمالی و غربی ١٥ تا ٢٥ درجه ، در نزدیکی گسلها، جاده ها و آبراهه ها و در مراتع فقیر و متوسط واقع شده اند.
عوامل سازند زمین شناسی ، شیب ، طبقات ارتفاعی ، بارندگی و شبکه آبراهه ها که جزء عوامل اصلی وقوع حرکـت توده ای در حوضه می باشند، غیر قابل تغییر می باشند؛ این در حالی است که عامل جـاده کـه مهمتـرین عامـل وقـوع حرکت توده ای در حوزه آبخیز صفارود می باشد، قابلیت بیشتری برای مدیریت دارد؛ بنـابراین بـا احـداث جـاده بـر اساس شرایط منطقه و جلوگیری از احداث جاده های غیر اصـولی و کـاربری مناسـب در ایـن منـاطق ، مـی تـوان از تحریک و افزایش حرکتهای توده ای در این گونه مناطق جلوگیری کرد."