چکیده:
امروزه با افزایش جمعیت جهان همراه با توسعه فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یک طرف وخشکسالی های اخیر از سوی دیگر موجب شده است که منابع آب های شیرین سطحی در اکثر کشورهایواقع در مناطق گرمسیری به اوج بهره برداری خود برسد. یکی از مسائل مهم مطرح در کنار کمبود وتقاضای آب در شهرها مسئله دفع فاضلاب و تصفیه آن است. یافتن مکان یا مکان های مناسب پیش از هرفعالیتی اهمیت فراوانی دارد به طوریکه طیف وسیعی از تحقیقات را به خود معطوف ساخته است. در اینپژوهش جزیره قشم که یکی از شهرستان های استان هرمزگان محسوب می شود، جهت احداث تصفیهخانه فاضلاب در شهر قشم، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. احداث تصفیه خانه فاضلاب معمولا بادر نظر گرفتن عوامل و معیار های مختلفی صورت می گیرد، اهمیت و دامنه اثر این معیار ها در تعیینمکان نهایی تصفیه خانه فاضلاب تاثیر گذار است. به همین منظور معیارهای شیب، زمین شناسی، اختلافارتفاع نسبت به شهر، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، شبکه حمل و نقل، فاصله از شهر قشم و لایهمحدودیت ها به عنوان معیارهای لازم جهت مکان یابی تصفیه خانه فاضلاب در نظر گرفته شد. پس ازتهیه نقشه های مورد نیاز، وزن دهی به آنها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی انجام شد و لایه شیب بااهمیت ترین معیار تشخیص داده شد. سپس لایه ها بر اساس تکنیک تاپسیس با یکدیگر تلفیق و در چهارکلاس، طبقه بندی شدند. اصل اساسی تاپسیس بر این است که گزینه انتخابی کمترین فاصله را از ایدهآل مثبت و بیش ترین فاصله را از ایده آل منفی داشته باشد. در نهایت 109 کیلومتر مربع در طبقه بسیارمناسب جهت احداث تصفیه خانه فاضلاب قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
"در سال ٢٠٠٥ یسیلنکار در تحقیقی تحت عنوان مکان یابی محل دفن پسماند های خطرناک در ناحیه گپ ترکیه با استفاده از GIS و تهیه لایه های اطلاعاتی زمین شناسی، توپوگرافی، کاربری اراضی، هواشناسی، لرزه خیزی و به کمک همپوشانی لایه ها صورت گرفته و بهترین منطقه جهت دفن پسماند های خطرناک انتخاب شده است (٣٨٨-٣٧١ :٢٠٠٥ ,Yesilnacar et all) ناصری و همکاران در سال ٨٦ با تلفیق سیستم های تصمیم گیری چند معیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی در قالب یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی و بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی مکان مناسب دفن پسماندهای ویژه را در بین شهرهای فامنین و قهاوند مکان یابی نمودند(ناصری و همکاران، ١٣٨٦: ١- ١٠).
سپس با تلفیق این معیارها، با تکنیک تصمیم گیری تاپسیس (Topsis)، به لایه های اطلاعاتی در محیط نرم افزار GIS ، به بررسی مکان مناسب جهت احداث تصفیه خانه فاضلاب شهر قشم پرداخته شده است .
معیارها و عواملی که در این تحقیق در نظر گرفته شدهاند بر اساس مطالعات پژوهشگران مختلف و سوال از متخصصین امور آب و فاضلاب جزیره قشم است که شامل نقشه ها و لایه های اطلاعاتی١- زمین شناسی ٢- شیب ٣- اختلاف ارتفاع نسبت به شهر ٤- پوشش گیاهی ٥- کاربری اراضی ٦- شبکه حمل و نقل ٧- فاصله از شهر قشم و ٨- لایه محدودیت ها که شامل الف - حریم رودخانه ب- مناطق حفاظت شده زیست محیطی ج- نقاط جمعیتی د- حریم خطوط انتقال نیرو می باشد."