چکیده:
یکی از رخدادهای بزرگ نیمة دوم قرن بیستم، وقوع انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام خمینی( بود که تحولات بسیاری را در کشورهای منطقه و ساختار قدرت جهانی ایجاد کرد. یکی از کشورهایی که شیعیان آن پس از انقلاب اسلامی ایران به دنبال نقشآفرینی بیشتری در فرایندهای سیاسی جامعة خود هستند، کشور عربستان سعودی است. شیعیان این کشور ـ که سومین جمعیت شیعة کشورهای عربی را تشکیل میدهند ـ به دنبال افزایش قدرت سیاسی خود در ساختار حکومت سعودی هستند تا به نابرابر ی ها ی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در پایان دهند.تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان عربستان در چهار حوزة هویتیابی وخودآگاهی شیعیان، شکلگیری یا تقویت سازمانهای شیعی، رفتارهای سیاسی ـ عاطفی شیعیان درخصوص انقلاب اسلامی، و نقشآفرینی ایشان در ساختار سیاسی قابل بررسی است.این مقاله میکوشد با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانهای، مجلات و فضای مجازی، به تبیین ژئوپلیتیکی نقش انقلاب اسلامی بر سیاسی شدن شیعیان عربستان در حوزههای یادشده بپردازد و ابعاد آن را مورد مطالعه قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"(فؤاد ابراهیم، 1386، ص23) منطقهای که شیعیان عربستان سعودی در آن زندگی میکنند، به چند لحاظ اهمیت دارد: نخست اینکه این منطقه از جمله مناطقی است که بیشترین و بزرگترین حوزههای نفتی کشور و جهان را در خود جای داده و این خود یک امتیاز برای شیعیان عربستان نسبتبه دیگر مردم عربستان است؛ دوم اینکه شیعیان این استان از لحاظ امنیت بینالمللی و تجارت جهانی، نقش بسزایی بر ثبات اقتصادی کشور دارند؛ و سوم اینکه شیعیان عربستان در نزدیکی سه کشوری هستند که اکثر آنها شیعهاند؛ یعنی ایران و عراق و بحرین؛ و با آنها رابطه دارند.
پس از انقلاب اسلامی ایران، شورشی در عربستان ابتدا در میان شیعیان ایالات شرقی این کشور، در منطقة میدانهای نفتی آغاز شد و مردم با پخش اعلامیههایی در مساجد، به خانوادة سلطنتی حمله کردند و آشکارا به مخالفت با خاندان حاکم پرداختند؛ بهگونهای که برای نخستین بار در این حکومت به اصطلاح اسلامی، موضع دولت بهعنوان حامی اسلام شکسته شد.
(بهرام شاهی، 1387، ص16) ظهور جنبش سنی اخوان در عربستان سعودی و تلاش برای تصرف مسجدالحرام و سرنگونی رژیم حاکم بر حجاز، آغاز ناآرامیهای شیعی در مناطق نفتخیز شرق عربستان، و آغاز فعالیت گروههای اسلامی در کشورهای عربی خلیج فارس، همگی نشان از تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر منطقه و بیداری مسلمانان، بهویژه شیعیان است.
(یوسفی، 1386، ص168) در پی پیروزی انقلاب اسلامی ایران در فوریة سال 1979م، فضای سیاسی، روانی و اجتماعی استان شرقی عربستان بهطور عمیق متحول شد؛ زیرا به واسطة انقلاب ایران حمیت سیاسی شیعیان این منطقه و دیگر مناطق جهان اسلام بهشدت برانگیخته شد."