چکیده:
ارزش اطلاعاتی نقشهها برای جامعهء اطلاعرسانی و کتابداران کتابخانههای تخصصی مسلم است.به همین جهت انجام تحقیقی به منظور نشان دادن وضعیت موجود مدارک و لزوم سازماندهی آنها احساس شد.هدف از این تحقیق،بررسی وضعیت ذخیره و بازیابی نقشهها در کتابخانههای تخصصی جغرافیایی شهر تهران و ارائهء پیشنهادهایی برای بهینهسازی وضع موجود مجموعههای نقشهها است.تجزیه و تحلیل آماری جداول،نه تنها ارزش نقشهها را بهعنوان یک منبع اطلاعاتی مشخص میکند،بلکه نقص نظام سازماندهی کنونی نقشهها را در این مراکز و لزوم نمایهسازی آنها را معلوم میسازد.پس از بررسی مشخص گردید که بیشترین نقشهها متعلق به سازمان نقشهبرداری کشور است.استفاده از اندکس نقشهء رایجترین روش تنظیم نقشه در این مراکز است.همچنین 7/72 درصد سازمانهای مورد بررسی از امکانات رایانهای برخوردارند ولی از این امکانات،در ذخیرهسازی اطلاعات و چاپ و تکثیر نقشه استفاده نمیکنند و از نرمافزارهای کتابخانهای فقط برای ورود اطلاعات مواد کتابی استفاده میشود و امر بازیابی اطلاعات منابع جغرافیایی که مهمترین هدف اطلاعرسانی این مراکز است هنوز کاربردی قابلتوجه در کتابخانههای مورد بررسی ندارد.
تحقیق حاضر،به این منظور انجام گرفته تا نه تنها چگونگی وضعیت نقشهها در این کتابخانهها شناسایی و تعیین شود بلکه پیشنهادهایی ارائه شود که برای این سازمانها و سایر سازمانهایی که د رهمین زمینه فعالیت میکنند قابل استفاده باشد.
خلاصه ماشینی:
"بازیابی اطلاعات منابع جغرافیایی که مهمترین هدف اطلاعرسانی این مراکز است هنوز
تحقیق حاضر،به این منظور انجام گرفته تا نه تنها چگونگی وضعیت نقشهها در این
فعالیتهای مرتبط با نقشه دارند ملاحظه میشود باوجود داشتن سابقه تاریخی، نقشه،از دیرباز بهعنوان منبع اطلاعاتی مورد توجه نبوده است و عموما کار اصولی
روشن کردن وضعیت موجود مجموعههای نقشه در کتابخانههای تخصصی جغرافیایی شهر تهران و نمایش کارکرد یا کمبودهای ابزارهای بازیابی اطلاعات
جغرافیایی در این کتابخانهها انجام گرفته است.
این پژوهش به روش پیمایشی با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه صورت گرفته است.
گردآوری نقشهها در این سازمان از دو طریق انجام میشود:تولید داخلی و اهدا از
گردآوری نقشهها در این کتابخانه خریداری است.
این مرکز حدود 2000 نقشه از مناطق و نواحی مختلف ایران و جهان را به منظور استفاده دانشجویان و استادان رشته جغرافیا گردآوری نموده است.
استفاده از نقشهها برای دانشجویان مرکز آزاد است و دانشجویان
کوچک از نقشهها را در خود جای داده است ولی این تعداد کم نقشه
در راستای اهداف تحقیق و پاسخگویی به سؤالات،نتایج زیر از پژوهش در جامعه مورد تحقیق به دست آمده است: 1-وضعیت نقشهها از نظر تعداد،نوع و شکل
رایجترین روش تنظیم نقشه در این مراکز است و روشهای دیگر مانند نمایهسازی و
این مراکز است هنوز کاربردی قابلتوجه در کتابخانههای مورد بررسی ندارد.
سازمانهای مورد بررسی کشورهای افقی و عمودی است و روش نگهداری نقشهها
در این کتابخانهها بیشتر روش الصاق با چسب مرطوب روی پارچه یا صحافی ابتدایی است،تنها مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران و مؤسسه جغرافیایی و"