چکیده:
واژه ی «تکبر» یکی از واژگان کانونی در قرآن کریم بشمار آمده و نقش کلیدی در نظام اخلاقی قرآن ایفاء می کند. از طرفی در قرآن کریم این رذیله ی اخلاقی در موارد بسیاری به فرعون و قوم بنی اسرائیل نسبت داده شده است که این خود نشان از وجود کجروی و انحراف اجتماعی بدلیل این رذیله را نمایان می کند. نویسنده در این نوشتار در پی آن است که با روش کتابخانه ای و استنادی ، پس از بررسی لغوی و اصطلاحی واژه «کبر» به تحلیل ویژگی های مستکبرین پرداخته و خصوصیت رفتاری- اجتماعی آنان را مورد بررسی قرار دهد.از جمله مهمترین ویژگی های مستکبرین عبارتند از:عجب، نداشتن ادب و رعایت نکردن اصول اخلاقی، عداوت و انکار،کاخ سازی و خوش نشینی، بهره کشی ، استضعاف ، تحقیر دیگران و آمیختگی استهزاء با استکبار.
خلاصه ماشینی:
2-نداشتن ادب و رعایت نکردن اصول اخلاقی اساسا مستکبران اصول اخلاقی و هنجارهای شناخته شده را رعایت نمی کنند ، اصول ارزشی طرف مقابل را زیر پا می گذارند و آن را مورد اهانت قرار می دهند ، این بی ادبی حتی در زمان تنگنا و فشار نیز ادامه می یابد ، علت وجود چنین پدیده ای خوی استکباری و خود بزرگ بینی آنها و حقیر دانستن دیگران می باشد،در واقع وجود این خصلت در آدمی سبب می شود که فرد نتواند هیچ گونه چارچوب و اصولی را برای رفتارهای خود قبول کند.
پس بنگر سرانجام تبهكاران (و مفسدان) چگونه بود!" انکار و لجاجت با وجود علم به حقیقت آن چیز، زمینه ی فساد را فراهم میکند و کسانی که همچون فرعون دارای صفت رذیله تکبر هستند دارای انکار و لجاجت می باشند چراکه شخص متکبر به دلیل خودبزرگ بینی و خودبرتر بینی لجاجت و انکار را دوست دارد و تكبر به او اجازه تسليم در برابر حق را نمىدهد و به استناد آیه ،این تکبر زمینه ی افساد را در او ایجاد می کند ،در واقع عملی که این فرد بر اساس لجاجت و انکار حق انجام دهد چیزی جز تباهی و فساد را به دنبال ندارد.