چکیده:
وضو، عملی است برای رسیدن به طهارت معنوی که مسلمانان روزانه با آن سر و کار دارند و مقدمه برای برخی عبادات؛ مانند نماز است. همچنین شخص مکلف باید پیش از طواف کعبه، مسح کلمات و خطوط قرآن کریم و. . . دارای وضو باشد.
گرچه فریقین؛ شیعه و سنی، در اصل وجوب وضو و مواضعی که باید شسته شود، نظرات مشترک دارند، لیکن در فرایض، نواقض و. . . همچنین در شیوه و روش انجام و محدوده اعضای وضو اختلاف آراء و نظریات وجود دارد.
اثر حاضر بر آن است تا چگونگی ساختن وضو در نزد فریقین را از جهت فقهی بررسی کرده و موارد اختلاف و اشتراک فریقین را مستدل بیان کند.
در سیر پژوهش حاضر، دیدگاه فریقین، همراه با ادله، بدون هیچگونه داوری بیان گردیده است، تا اهل نظر و انصاف با مطالعه آن، به داوری بنشینند و وضوی صحیح و مجزی را برگزینند.
پیرامون تفسیر آیه وضو نزد فریقین و برداشت ایشان از این آیه شریفه و کیفیت شستن دست ها و محدوده صورت، همچنین نحوه انجام مسح سر و وظیفه مکلف در پاها، عندالفریقین، بحث و بررسی هایی صورت گرفته که امیدواریم با مطالعه پژوهش در بخش های بعدی، یافته هایی بر خواننده گرامی روشن شود، ان شاء الله تعالی.
خلاصه ماشینی:
اين اختلاف در تمامي اجزاي وضو، با اتفاق بر ارکان آن، جاري است؛ شستن صورت و دست ها اجمالا از موارد اتفاقي است اما در روش شستن دست ها و چگونگي مسح سر و پاها، اختلاف وجود دارد که بايد با توجه به آية وضو که در پي مي آيد و تفسير آن نزد فريقين و رجوع به کتب فقهي ايشان نقاط اختلاف روشن شود.
ديدگاه فريقين در آنچه مي توان با آن وضو ساخت از آنجا که انجام وضو بايد با آب باشد، براي آن شرايطي گفته ا ند که در مواردي ميان فریقین اتفاق است و در برخي از حالات اختلاف نظر وجود دارد که در ذيل به شرح آنها مي پردازيم: آب دريا فقها بر اين باورند که وضو ساختن با آب دريا ( بحر) در صورتي که آب ديگري هم در دسترس باشد جايز است.
۶۲ نواقض وضو نزد فريقين در اين مبحث، به مبطلات و موجبات وضو در نزد عامّه و اماميه مي پردازيم و مطالب خود را به صورت سلسله وار؛ از ناقضات وضو و ديدگاه مذاهب اسلامي در مورد آن، پي مي گيريم: بول، غايط، ريح تمام گروه هاي اسلامي اتفاق نظريه دارند که خارج شدن بول و غايط (= مدفوع) و ريح (= باد) وضو را باطل مي کند اما به نظر شافعي ها، حنبلي ها و حنفي ها بيرون آمدن کرم، ريگ، خون و چرک نيز ناقض وضو است.
مغنيه، محمّد جواد «الفقه علي المذاهب الخمسه» ج۱، ص۳۱ ؛ طوسي، محمد بن حسن «الخلاف» ج۱ ص۱۱۰ ؛ سرخسي، محمد بن احمد «المبسوط» ج۱، ص۶۷ ؛ کاشاني، علاء الدين بن مسعود، بدائع الصنائع، ج۱، ص۳۰ ۳۴.