چکیده:
شبکه ارتباطات علمی،هم در جامعهشناسی مطرح میشود و هم اینکه میتوان با استفاده از کتابسنجی ارزیابانهای که«استیونز»داعیهء آن را داشت،به ترسیم آن مبادرت ورزید.در رویکرد شبکهء استنادی،با استفاده از رفتار استنادی دانشمندان و پژوهشگران، رفتار ارتباطی آنها پیشبینی میشود.در این مقاله ابتدا به مفاهیمی چون جامعهشناسی دانش،جامعه علمی،ارتباطات علمی و انواع آن پرداخته میشود.انواع کتابسنجی (توصیفی و ارزیابانه)بررسی میگردد و سپس شبکهء استنادی که یکی از کاربردهای رویکرد ارزیابانه به کتابسنجی است مورد بررسی قرار میگیرد و مفاهیم آن تشریح میشود.
خلاصه ماشینی:
"97-112 ترسیم شبکهء ارتباطات علمی میان دانشمندان با استفاده از رویکرد«شبکهء استنادی» محمود خسروجردی دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه تهرانچکیده شبکه ارتباطات علمی،هم در جامعهشناسی مطرح میشود و هم اینکه میتوان با استفاده از کتابسنجی ارزیابانهای که«استیونز»داعیهء آن را داشت،به ترسیم آن مبادرت ورزید.
جامعهشناسی علوم و فنون که از سال 1940 با کار مرتون آغاز گردید و به بررسی توسعه دانش علمی و فنی و تأثیر آن بر تحولات اجتماعی و فرهنگی میپردازد،بخشی از جامعهشناسی دانش محسوب میشود که برای رشته کتابداری و اطلاعرسانی حوزهای بااهمیت تلقی شده است(دایرة المعارف کتابداری و اطلاعرسانی،1381، ذیل واژه).
بنابراین،از جمله مواردی که باید در جامعهشناسی علم و دانش به آن توجه شود مسائلی چون جامعه علمی و ارتباطات علمی میان دانشمندان است که در ادامه به تشریح و توضیح این مفاهیم،و مفاهیم کلیدی مرتبط با آنها پرداخته میشود.
نظام ارتباط در علم مبتنی است بر انتقال اطلاعات و نتایج فعالیتهای علمی از طریق شبکه متخصصان و نظام بازبینی،که از سوی همکاران علمی مورد ارزیابی قرار میگیرد.
به نظر عبد السلام یکی از راههایی که بر کشورهای جهان سوم باز است و میتواند از مهاجرت تحصیلکردههای این کشورها به خارج از آن جلوگیری کند، وسعت بخشیدن به ارتباطات علمی و فراهم ردن زمینههای لازم برای انتقال سریع اطلاعات و پیشرفتهای علمی به دانشمندان داخلی است(ابراهیمی،1372).
بابارا3و مایکل مک رابرتز4در مطالعهای درباره فرایند و انگیزههای استناد در 1988 دریافتند که نیمی از ارتباطات میان دانشمندان بیش از آنکه رسمی و مدون باشد،به شکلی غیررسمی جریان دارد و با آنکه آشکار است آثار بیشتری مورداستفاده قرار گرفته،فقط به پانزده درصد از آنها در متن استناد میشود."