چکیده:
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بر خلاف سکوت قانون مجازات قدیم، به مسئله زنای به بیهوش پرداخته، آنرا زنای به عنف تلقی کرده است. رویه قانونگذار در این قانون و سایر قوانین نیز، تمسک به صرف وجود رضایت میباشد و به قیود دیگر مانند قهر و غلبه اعتناء نشده است. اما در این باره از منظر فقهای امامیه سه نظریه وجود دارد که تنها یکی از آنها با قانون همخوانی دارد. این مقاله ضمن تبیین این سه نظریه، رابطه تقابلی میان دو مفهوم رضایت و بیهوشی را تقابل ملکه و عدم ملکه دانسته، نشان خواهد داد مفهوم بیهوشی اساسا شانیت ملکه رضایت را ندارد و عدم ملکه رضایت نیز در آن صادق نمیباشد. برهمین اساس، در مورد فرد بیهوش، موضوع غصب و عدم غصب قابل طرح نیست؛ چراکه در مفهوم غصب، عنصر رضایت و عدم آن صادق است. بنابراین، تمامی تعدّیهای انجام شده به بیهوش بطور مطلق از موضوع عنف خارج میگردد و در صورت عدم
خلاصه ماشینی:
"در فرض دوم یعنی بیهوش کردن بدون مجوز، شخص مرتکب جرم شده و از این نظر قابل پیگیری است، اما هنگام ارتکاب عمل زنا، این عمل مانند حالتی است که زانی، فردی را بیهوش مییابد و عمل بیهوش کردن با نوع زنا ارتباطی ندارد؛ زیرا اگر بیهوش کردن با مجوز باشد که حکم روشن است و اگر بدون مجوز باشد، چون در زمان بیهوش کردن، قصد و انگیزه زنا وجود نداشته، صدق عنوان «اخذ به قهر و غلبه» در این مورد دشوار است و نمیتوان گفت که عمل زنا به زور و به واسطه اکراه شخص انجام شده است.
در بند اول، در صورتی که موجب قتل زانی گردد، آیا میان حالتی که زانی، زانیه را برای ارتکاب زنا، مست یا بیهوش کرده باشد و موردی که زانی در مستی یا بیهوشی زانیه نقشی نداشته باشد، تفاوتی وجود دارد؟ (به عبارت دیگر، آیا مراد از عنف، اظهار نارضایتی است (که صدور آن از مست، نائم یا بیهوش ممکن نیست) که در این صورت، در فرض یادشده، زنای به عنف صادق نخواهد بود یا صرف نبودن رضایت است که در این صورت بر چنین مواردی نیز عنف صادق است؟) نظر اول آیت الله مکارم 1 .
) نیز عنف صادق میشود؟ نظر اول آیت الله مکارم الف تا ج) در صورتی که زن، حاضر به زنا نبوده، ولی مرد در حال مستی یا بیهوشی یا خواب به او تجاوز کرده است، زنای به عنف محسوب میشود و حکم اعدام دارد و فرقی در این مسئله بین اقدام زانی و عدم اقدام او در مست شدن یا بیهوش شدن زن و امثال آن نیست و تعبیر به زنای عنف در روایات وارد نشده، بلکه تعبیر به غصب وارد شده که بر تمام این موارد صادق است."