چکیده:
زبــان مازنــدرانی ، یکــی از زبــانهــای مــورد اســتفاده در کــشور ایــران اســت کــه تعــاملات فراوانــی در طــول تــاریخ بــا زبــان فارســی و ســایر زبــانهــای ایرانــی داشــته اســت ؛ از آنجــا کــه یکــی از راههــای شــناخت قواعــد زبــانی ، توجــه بــه اســتفاده از عناصــر آن در آثــار ادبــی خلــق شــده در آن زبــان اســت ؛ تــصمیم گرفتــه شــد یکــی از جنبــه هــای نمــود زبــان مازنــدرانی ؛ یعنــی اسـتفاده از انـواع ضـمایر ایـن زبـان در اشـعار امیـر پـازواری مـورد بررسـی قـرار گیـرد. هـدف از ایـن بررسـی ، آن اسـت کــه چگـونگی کـاربرد ضـمایر گونــاگون زبـان طبـری و قواعـد مربــوط به اسـتعمال آنهـا اسـتخراج و بیـان گـردد و عـلاوه بـر آن اشـعار امیـر پـازواری نیـز، از ایـن منظـر مــورد بررســی ســبک شناســی زبــانی قــرار گیــرد. ایــن کــار بــا اســتفاده از شــیوة توصــیفی - تحلیلـی ، از طریـق کـاوش و اسـتقرا در منـابع کتابخانـه ای، از جملـه دوبیتـی هـای امیـر پـازواری انجــام پــذیرفت و در نهایــت ، ایــن نتیجــه را در اختیــار مــا قــرار داد کــه اولا، اشــعار پــازواری، نمونـه ای کامـل بـرای شناسـایی قواعـد زبـان مازنـدرانی اسـت و ثانیـا، تقریبـا تمـامی کاربردهـای ضمایر زبان مازندارانی در این اشعار قابل مشاهده است .
خلاصه ماشینی:
"برخــی از نمونــه هــای کــاربرد ضــمایر انعکاســی در اشــعار امیــری پــازواری عبارتنــد از: امیر گنه دوس ره شی چش دله دمبه جا، خار مژه ترسم که درد آوره پا [Amir gene dus re še čaše dele dembe jā, xār-e može tarsam ke dard āvare pā] آتش پاره اوئی دل طرفه جا کرد، خون عاشقان شه دست و پا حنا کرد [āteše pāre uye dele tarafe jā kard, xun-e ’āšeqān še dast o pā hanā kard] بخوردمه نته چاچی ٨ کمون عشق تیر، اون تیر ته شه میرمه و ورزمه ته میر [bexordeme tene čāči kamun ’ešqe tir, un tir-e te še mireme va varzeme te mir] امیر گنه می شو رنگ و چیر شو آهنگ ، تره من به چه نیرنگ بیورم شه چنگ [Amir gene mi šavrang o čir šavāhang, tere man be če neyrang biyuram še čang] اعمال خوشه نومه بخونستیما، خینو به خوشه دیده فشانستیما [a’māl-e xeše nume bexunestimā, xino be xeše dide afšānestimā] ٢-٥- ضمیر نسبی شــکل کــه [ke]، بــه عنــوان ضــمیر نــسبی زبــان طبــری جدیــد کلاســیک، بــه طــور گسترده در زبان دوبیتی هـا مـورد اسـتفاده قـرار مـی گیـرد کـه بـا شـکل مربوطـه در زبـان مازنـــدرانی و فارســـی معاصـــر یکـــی اســـت (ویلفریـــد."