چکیده:
(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) گسترش دموکراسی در نظامهای کنونی جهان، ابعاد جمعی و گروهی جوامع را برجسته نموده است. انتخابات بهعنوان برجستهترین و مردمیترین مولفه دموکراسیهای نمایندگی، نیازمند بیشترین مشارکت از سوی افراد جامعه است. ارزشهای یک گروه بهعنوان سرمایههای غیرمادی آن گروه بسیار اهمیت دارند و تداوم و پابرجایی آن گروه را عامل میشوند، چنین ارزشهایی را سرمایه اجتماعی مینامند. انتخابات نیز بهعنوان یک کار گروهی نمیتواند خالی از چنین سرمایهای باشد و تغییراتی سازنده در فرآیندهای جاری انتخاباتی میتواند در راستای افزایش سرمایه اجتماعی موثر واقع گردد. در این مقاله تلاش شده است با نگاهی بازنگرانه به فرآیند جاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، مدلی را بر مبنای برهمزدن مرزهای مشخص و ثابت حوزههای انتخابیه، و شناورسازی این مرزها که در هر برهه زمانی با درنظرگیری تغییرات جمعیتی، سطح توسعهیافتگی هر منطقه استانی و مواردی چون قومیتهای آن مناطق تعیین میگردند، ارائه نماید تا در راستای بروزرسانی فرآیند مذکور، به ارتقای سطح سرمایه اجتماعی بینجامد. سوال اصلی این پژوهش، نشاندادن چگونگی تاثیرگذاری مدل شناورسازی مرز حوزههای انتخابیه بر افزایش اعتماد سیاسی و مشارکت انتخاباتی ایرانیان به روش توصیفی-تحلیلی است.
خلاصه ماشینی:
"افزایش جمعیتی اقصی نقاط کشور به خصوص در سال های اخیر، ضمن بروز نیازها و مطالبات جدید، عامل تغییرات جمعیتی قومیت های مختلف کشور شده است و در کنار عواملی چون تنوع قومیتی موجود در کشور که هر کدام خواسته های خاص قومی خود را نیز دارند، سبب شده تا گاه مشکلاتی را در انتخابات مجلس شورای اسلامی و نمایندگیهای مجلس پیش آورد، به عنوان نمونه به نتیجه تحقیق دکتر احمدیپور و همکارانش در بررسی مشکلات حوزه های انتخابیه استان گلستان ، اشاره میشود که بیان میدارد، وجود جمعیت قابل ملاحظه قومیت ترکمن در کنار شرایط خاص حوزه های انتخابیه این استان موجب شده تا جمعیت بیش از یکصد هزار نفر قومیت ترکمن در حوزه انتخابیه گرگان موفق نشوند تا یک نماینده از قومیت خود را به مجلس بفرستند (احمدی پور و دیگران ، ١٣٩٠:١٦).
شناورسازی مرز حوزه های انتخابیه و نحوه تعیین تعداد کرسیهای نمایندگی مطابق جمعیت قومیت های رسمی در هر نقطه از کشور ضمن آنکه منجر به در هم شکسته شدن مرزهای ثابت کنونی حوزه های انتخابیه میشود، در شکل گیری مرزهای جدید براساس مقتضیات روز جامعه و با رعایت توزیع و افزایش کاملا عادلانه کرسیهای نمایندگی بین مناطق محروم و جمعیت های قابل توجه اقوام مختلف ایرانی در جای جای ایران اسلامی روبه رو میشود و نویدبخش ارتقاء سطح سرمایه اجتماعی کشور خواهد بود."