چکیده:
طی دهههای اخیر در نتیجة فرایند جهانی شدن، شاهد افزایش بیسابقة سرمایهگذاری مستقیم خارجی بودهایم. معهذا، سرمایهگذاری مستقیم خارجی در صنایع آلودگیزا، هرچند که در تحریک روند رشد و توسعة اقتصادی کشورها مؤثر میباشد، یکی از منابع مهم تخریب محیط زیست در کشور میزبان محسوب میشود. از جمله مصادیق مخرب محیط زیست آلودگی آب است که در اکثر مناطق جهان کم و بیش محسوس میباشد. در این راستا، بررسی ارتباط بین FDI و کیفیت محیط زیست (آلودگی شیمیایی آب) هدف اصلی این مطالعه بوده است. بدین منظور ابتدا کشورها از لحاظ توسعه یافتگی به دو گروه شامل کشورهای عضو OECD و کشورهای غیر عضو OECD (شامل ایران) تفکیک شده و سپس براساس دادههای تلفیقی (پانل) برای دورة زمانی 2007-1996 ارتباط میان سرمایهگذاری مستقیم خارجی و آلودگی آب بررسی شده است. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی عامل بروز اختلالات زیست محیطی در کشورهای غیر عضو OECD میباشد. به عبارت دیگر در این کشورها بین جریان ورودی FDI با شاخص آلودگی شیمیایی آب، ارتباط مثبت تأیید میشود. در حالی که در کشورهای عضو OECD، این ارتباط منفی تأیید شده است.
خلاصه ماشینی:
"این سه ویژگی عبارتند از رشد اقتصادی (اثر مقیاس )١، ترکیب صنایع (اثر ترکیب )٢ و شدت مقررات زیست محیطی (اثر فنی )٣، که در مقاله گروسمن ٤ (۱۹۹۵) به صورت سه عامل اقتصادی تعیین کننده انتشار آلاینده ها در فعالیت های تولیدی محسوب می شوند – با توجه به نظریه های مربوط به سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، FDI در کشور میزبان آثار مثبتی از جمله تحریک مصرف ، نوآوری ، بهره وری ، دستیابی به تکنولوژی برتر و آشنایی با بازارهای بین المللی و ...
لازم به ذکر است مطالعات مختلف در این زمینه نشان می دهد که اکثر شرکت های واردکنندة صنایع از فن آوری کنترل آلودگی ، برنامه های آموزشی و اقدامات کاهنده هزینه برخوردارند و به دنبال کسب وجه خوب در اذهان عمومی در عرصه بین المللی هستند به 1 Pollution Havens Hypothesis (PHH) 2 Race to the bottom همین جهت آلودگی زیادی ایجاد نمی کنند و از طرف دیگر رشد اقتصادی باعث توسعه کشور می شود و نوآوری را تشویق می کند و می تواند برای محیط زیست مفید باشد.
وجود رابطه منفی بین میزان آلودگی شیمیایی آب بعنوان شاخص کیفیت محیط زیست و سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، بیانگر آن است که در این کشورها، رشد سریع اقتصادی و افزایش تقاضا برای بهره مندی از محیط زیست بهتر، با تشدید مقررات زیست محیطی همراه است ."