چکیده:
آیات متعددی ازقرآن کریم ، برمرجعیت علمی اهل بیت (ع )، دلالت می کند. برخی از آیات ، به طور روشن و با دلالت مطابقی و برخی دیگر، با دلالت التزامی ، بیان شـده است . از جمله آیاتی که به صراحت ، مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام را بیان کرده ، آیات ٤٣ سوره نحل است که ، در سوره انبیا آیه ٧ با تفاوت اندکی تکرار شده است .خداوند متعال می فرماید: و ما ارسلنا من بلک الا رجالا نوحی الـیهم فسالوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلم ن؛ در این مقاله پس از بررسی مفاهیم کلیدی ، دیـدگاه های مختلف در باره مصداق اهل ذکرمورد بررسی قرار گرفته است .ابتدا دیـدگاهی که بر اساس سیاق آیات ، اهل ذکر را اهل کتاب می داند، مطرح شـده و اشـکالات آن بیان گردیده و سپس محذوردیـدگاهی کـه آیـه را از جهـت سـائل ، مسـئول و مسئول عنه عام می داند، روشن شده است . و در پایان دیدگاه کسانی که از فریقین با تکیه بر روایات ، مصداق اهل ذکر را اهل بیت علیهم السلام مـی داننـد تییـین و روایاتی که در منابع فریقین در این باره آمده مورد توجه قرار داده است .
There are several verses in the Holy Quran indicative of scientific authority of Holy Prophet's Household، some of which are stated clearly and through exact indication and others through indication per nexum. One of these verses is the verse 43 of the chapter "Ant" (al-Naml)، which clearly refers to the scientific authority of Holy Prophet's household and is much similarly repeated in the verse 7 of the chapter "Prophets" (al-Anbia'). In this verse، The Most High God States، "And we did not send before you any but men to whom we send revelation; so ask the followers of the people of knowledge if you do not know". Having reviewed the key concepts، the present paper seeks to study different views about the referent of people of knowledge. First، a standpoint which، on the basis of the context of the verse، regards the people of knowledge as the people of book is discussed and its problems are explained. Then the limitations of another standpoint are clarified، which regards the verse as a general one in terms of asker، the asked and the object of question. Finally، the view of some Shi'a and Sunni scholars who، relying on hadiths، regard the Holy Prophet's Household as the referent of the verse are explained and the relevant hadiths narrated in Shi'a and Sunni sources are taken into consideration.
خلاصه ماشینی:
"بیضاوی ، عبداٰلله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویـل ، ج ٣، ص ٢٢٧؛ ناشر دار إحیا التراث العربی ، بیروت ، ١٤١٨ق ؛ سمرقندی ، نصربن محمد بن احمد، ج ٢، ص ٢٧٥، بحرالعلوم ، جلال الدین – جلال الدین سیوطی – تفسـیر جلالـین ، ج ١، ص ٢٧٥: ابن کثیر دمشقی – تفسیر القـران العظـیم [ابـن کثیـر] ج ٤، ص ٤٢٩، التفسـیر الوسـیط للقـران 43 الکریم ، ج ٨، ص ١٥٧؛ سید محمد طنطاوی ، حقی بروسوی اسماعیل – تفسیر روح البیـان ، ج ٥، ص ٣٨؛ نیشابوری نظام الدین حسن بن محمد – تفسیر غرائب القـران و رغائـب الفرقـان ، ج ٤، ص ٢٦٤ سیوطی جلال الدین – الدر المنشـور فـی تفسـیر المـأثور، ج ٤، ص ١١٨؛ ابـن خبـری غرناطی ، محمد بن احمد – کتاب التسهیل لعلـوم التنزیـل ؛ زمخشـری محمـود – الکشـاف عـن حقایق عوامض التنزیل ؛ علمای شیعه :طباطبایی ، محمد حسین ، تفسـیر المیـزان ، ج ١٢، ص ٤٢٨ – ج ١٢، تفسیر نمونه ، ج ١١، ص ١٤٤، مکارم شیرازی ناصر؛ کاشانی ، ملافتح اٰلله – زبدة التفاسیر –کاشفی سبزواری ، حسین بن علی – ج ٥٨٣؛ مفسران شیعه که نامشان برده شد، اضافه می کنند: اگر فاسئلوا اهل الـذکر را بـه تنهـایی در نظر بگیریم و با توجه به این که مورد مخصص نیست ، آیه شریفه قاعده کلی بیـان می کنـد کـه ، هم سائل و هم مسئول و هم مسئول عنه ، عام است ، یعنی هر جاهلی هرچه را نمی دانـد، بایـد از عالم به آن چیز بپرسد، این طایفه ، از مفسران روایاتی که رسول گرامی اسلام را ذکر و اهل بیـت (ع ) را اهل ذکر می داند، یکی از مصادیق آیه به شمار می آورند و می گوینـد: آیـه ، بیـانگر قاعـده عمومی رجوع جاهل به عالم است ."