چکیده:
الکساندر ونت متفکر اصلی نظریه سازهانگاری (Constructivism) در روابط بین الملل محسوب می شود. دغدغه ونت ایجاد راهی میانه یا پلی بین دو جریان اصلی مناظره کنونی حاکم بر روابط بین الملل یعنی خرداگرایی و انعکاسگرایی است. مقاله حاضر ضمن ارائه تصویری مختصر از نظریه سازهانگاری ونت، چگونگی برآمدن این رهیافت و کاستی های مفهومی و تجربی آن برای دستیابی به یک راه میانه یا نظریه جدید در روابط بین الملل را مورد واکاوی قرار می دهد. در این مقاله نشان داده می شود که پویش فکری ونت به تقویت جایگاه فرهنگ و هویت و چگونگی تاثیرگذاری این مولفهها بر منافع و رفتار بازیگران انجامیده است. با این حال کاستیهای سامان فکری – فلسفی ونت از حیث فقدان توانمندی در ارائه یک دستور کار تحقیقاتی و گزاره های قابل ارزیابی علمی، گذار از دوگانگی ماتریالیسم/ ایده آلیسم و دستیابی به راه میانه در فرآیند نظریه پردازی روابط بین الملل را مبتنی بر اندیشه وی با امتناع مواجه می سازد. نقد و بررسی آراء ونت در مقاله حاضر با تمرکز بر اثر اصلی وی یعنی کتاب « نظریه اجتماعی سیاست بین الملل » صورت میگیرد.
خلاصه ماشینی:
"دغدغـه مقالـه حاضـر ارائـه معرفـی انتقادی مبانی فکری ونت و ارزیابی سنجشی – نقدی امکان یا امتناع شکل گیـری یـک نظریه جدید در روابط بین الملل بر اساس مفصل بندی ارائه شده توسط وی به ویژه در کتاب معروف «نظریه اجتماعی سیاست بـین الملـل ( Social Theory of International Politicos)» است .
در این راستا پرسشی که پژوهش حاضر را راهبری می کند این است که سازه انگاری ونت چه تحولی را در حوزه نظریه پـردازی روابـط بـین الملـل ایجـاد نموده است ؟ تا چه اندازه ونت توانسته به یک نظریه کلان و مسیر جدید در فهم پدیده های بین المللی دست یابد؟ چه چالش های برای برون رفت از بن بسـت هـای نظـری موجود در دو جریان خردگرایی و انعکاس گرایی فراروی الکساندر ونت قـرار دارد یـا به اصطلاح کامیابی و ناکامی های نظریه سازه انگاری ونت در دستیابی بـه راهـی میانـه ورای مناظره کنونی روابط بین الملل چیست ؟ ٢.
بر اساس رویکرد پسااثبات گرایی ، عوامل مادی و دنیای عینی کنشگر برخلاف تلقی اثبات گراها و حتی ونت که معتقد به تبیین علی این قسمت از روابط اجتماعی است ، جدای از زمینه هنجاری و ارزشی او نیست ، و معنـادار بودن کنش کنشگر در زیست جهان وی در پیوند متقابل با سایر پدیـده هـا و رویـدادها قابل تصور است ، چیزی که هوسرل از آن بعنوان bing- in- The world یا هستی زیست شده انسان یاد می کند."