چکیده:
در سالهای اخیر، رفتار شهروندی سازمانی به عنوان رفتارهای فرانقشی کارکنان، بـه دلیـل اثـرات قابل توجهی که بر اثربخشی و موفقیت سازمانی داشته اند، بسیار مورد توجه قـرار گرفتـه انـد. از سـوی دیگر، هویت سازمانی یکی از عوامل مهمی است که می تواند در بهبود رفتارهای شـهروندی سـازمانی کارکنان نقش داشته باشد. در پژوهش حاضر تلاش شد وضـعیت هویـت سـازمانی در دو دانـشگاه و رابطه آنها با رفتار شهروندی سازمانی مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش با روش همبستگی انجام شـد. جامعه مورد مطالعه در این ژوهش را کارکنان رسمی ، پیمانی ، قراردادی دانشگاه علوم اسلامی رضـوی و دانشگاه خیام در سال تحصیلی ٩٠-٨٩ در بر می گرفت که تعداد آنها به ترتیب برابر با ٧٥ و ٥٠ نفـر بود. این افراد به روش سرشماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعـات از دو پرسـشنامه هویـت سازمانی چنی (١٩٨٢) و رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (٢٠٠٠) استفاده شد. پایایی و روایی پرسشنامه هویت سازمانی با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ و نظر استادان و پژوهشگران رشته - های مدیریت و جامعه شناسی مورد تایید قرار گرفت . پایایی پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی نیز بـه روش آلفای کرانباخ و روایی سازه تایید شد. یافته ها نشان داد که که بین رفتار شـهروندی سـازمانی و هویت سازمانی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین نمره این دو متغیر در دانشگاهها در سطح بالایی قرار داشت ؛ میانگین نمره دانشگاه علوم اسلامی رضوی در هر دو متغیر هویت سازمانی و رفتار شـهروندی سازمانی بالاتر از دانشگاه غیردولتی خیام بود؛ همچنین نتیجه تحلیل رگرسیون نشان داد که ٤٠ درصد از تغییرات رفتار شهروندی سازمانی از طریق هویت سازمانی کارکنان دو دانشگاه قابل تبیین است .
خلاصه ماشینی:
همچنین نمره این دو متغیر در دانشگاهها در سطح بالایی قرار داشت ؛ میانگین نمره دانشگاه علوم اسلامی رضوی در هر دو متغیر هویت سازمانی و رفتار شـهروندی سازمانی بالاتر از دانشگاه غیردولتی خیام بود؛ همچنین نتیجه تحلیل رگرسیون نشان داد که ٤٠ درصد از تغییرات رفتار شهروندی سازمانی از طریق هویت سازمانی کارکنان دو دانشگاه قابل تبیین است .
این نوع هویت ، به منزله زیر مجموعه هویت اجتماعی تلقـی مـی شود که در آن افراد بر اساس عضویت یا تعلق به یک سازمان خـاص شناسـایی مـی شـوند (آلبـرت و 1 organizational citizenship behavior (OCB) 2 Sahertian 3 Raub 4Vigoda 5 organizational identity وتن ؛ ١٩٨٥، آلبرت؛ جیوئیا، شولتز و کورلی ،٢٠٠٠؛ هچ و شولتز١٩٩٧١، به نقل از پـین ،٢٠٠٧).
بر این اساس تحقیق حاضر هدف خود را سنجش رفتار شهروندی سازمانی و هویـت سـازمانی کارکنان در دانشگاههای علوم اسلامی رضوی و غیردولتی -غیرانتفاعی خیام مشهد و نیـز قابلیـت پـیش بینی کنندگی رفتار شهروندی سازمانی توسط هویت سازمانی قرار داده است .
وی معتقد است رفتار شهروندی سـازمانی ، رفتـاری فـردی و اختیاری است که مستقیما مشمول سیستم های رسمی پاداش در سازمان نمی شـود، امـا باعـث ارتقـای 1 Katz 2 Hossam 3 personal organizational behavior 4 Brif & motowidlo 5 extra-role behavior 6 organizational sporformance 7 george & brif 8 contextual performance- 9 Roberson and Strickland 10 Castro et al اثربخشی و کارایی عملکرد سازمان می شود (مشرف جـوادی و یاوریـان١، ٢٠١١؛ چـین و همکـاران ، 2 .
;The influence of employee organizational citizenship behavior on customer loyalty ;, International journal of Service industry management, Vol. 15 No. 1, pp 27-53.