چکیده:
در این مطالعه تاثیر مهاجرت نخبگان بر وضعیت نوآوری کشورهای اسلامی (کشورهای مبداء) به ایالات متحده آمریکا (کشور مقصد) طی دوره زمانی ٢٠٠٠ -٢٠٠٩ بـا روش پانـل دیتـا و تحلیلـی – توصیفی مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج اقتصاد سنجی این مطالعه نشان داد؛ مهاجرت نخبگـان تـاثیر منفی و معناداری بر نوآوری دارد و شاخص های حمایت از حقوق مالکیت فکری و نرخ ثبـت نـام در دانشگاه تاثیر مثبت و معناداری بر نوآوری دارد. شاخص های انباشت تحقیق و توسعه و تعداد کـاربران اینترنت نیز تاثیر بی معنایی بر نوآوری دارد. همچنین باید خاطرنشان ساخت جمهوری اسلامی ایـران از لحاظ مهاجرت نخبگان در بین کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه رتبه اول را اخـذ کـرده اسـت و از لحاظ نوآوری و عوامل تعیین کننده آن شکاف قابل توجهی نسبت به ایـالات متحـده آمریکـا دارا مـی باشد.
خلاصه ماشینی:
جدول (٣): متوسط مهاجرت افراد دارای مهارت بالا طی دوره ٢٠٠٠-٢٠٠٩ نام کشور افراد مهاجر دارای اقامت دائم (نفر) تعداد مهاجران نخبه (نفر) نسبت نخبگان مهاجر به کل افراد دارای اقامت دائم (درصد) بحرین (13) 118 (11) 57 (2) 46,6 ایران (1) 8724 (1) 1159 (11) 9,5 عراق (3) 5321 (5) 567 (12) 9 اردن (6) 3982 (8) 275 (13) 7 کویت (10) 1119 (10) 242 (7) 21,4 لبنان (4) 4085 (4) 600 (8) 14,6 عمان (14) 88 (12) 50 (1) 51,8 قطر (12) 142 (13) 47 (4) 32 عربستان (9) 1190 (7) 342 (5) 28,9 سوریه (7) 2642 (6) 378 (9) 14,2 ترکیه (5) 4025 (2) 1034 (6) 25,1 امارات (11) 658 (9) 254 (3) 36,2 یمن (8) 2385 (14) 37 (14) 1,9 مصر (2) 7252 (3) 741 (10) 10,7 متوسط 2980,7 413,1 22,1 ماخذ: سالنامه آماری مهاجرت آمریکا *اعداد داخل پرانتز بیانگر رتبه کشورها در شاخص مورد نظر است از نتایج جداول(١) تا (٣) این چنین استنباط می شود؛ جمهـوری اسـلامی ایـران کـه در مهـاجرت نخبگان رتبه اول را احراز کرده است ، در شاخصهایی نظیر ثبت اختراع و تعداد مقـالات علمـی در هـر یک میلیون نفر و همچنین از لحاظ برخی عوامل تعیین کننده نوآوری نظیر حمایت از حقـوق مالکیـت فکری و نرخ ثبت نام در دانشگاهها در بین کشورهای منطقه جایگـاه پـایین تـری دارد و ایـن واقعیـت تاییدکننده تاثیر منفی مهاجرت نخبگان بر نوآوری در کشور فوقالذکر می باشد.
LPATit 0 1t LBRAINit 2t LIPRit 3t LRDit 4t LEDUit 5t LINTERit it (1) = β + β + β + β + β + β +ε متغیرهای به کار رفته در این مدل عبارتند از: تعداد ثبت اختراعات به ازای هر یک میلیون نفـر (PAT) که بیانگر قابلیت تولیـد نـوآوری مـی باشـد١، مهـاجرت نخبگـان (BRAIN)، شـاخص حمایت از حقوق مالکیت فکری(IPR)، انباشت هزینه تحقیق و توسعه (R&D)، نرخ ثبت نـام در دانشگاه ها و مراکـز آمـوزش عـالی (EDU) و تعـداد کـاربران اینترنـت بـه ازای هـر یـک صـد نفر(INTER).