چکیده:
عوامل متعددی در کارآمدی دهیاران مؤثر است، یکی از این عوامل پایگاه اجتماعی آنان است. در این پژوهش پایگاه اجتماعی دهیاران در سه بعد سن، سواد و منزلت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق به لحاظ هدف توصیفی – تحلیلی است. بنا به ماهیت دادها از آزمون تحلیل واریانس (Anova) استفاده گردید. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن توسط تعدادی از متخصصان این حوزه و پایایی گویهها نیز با آلفای کرونباخ سنجیده شد. جامعه آماری شامل 11 روستای بالای 50 خانوار با 1537 خانوار است که از طریق فرمول کوکران 267 سرپرست خانوار به عنوان نمونه آماری انتخاب شدهاند. یافتههای تحقیق نشان داد که: بین عملکرد و سن دهیاران تفاوت معنیداری وجود دارد؛ بدین معنی که دهیاران در گروههای سنی40 - 30، نسبت به بقیه گروههای سنی عملکرد بهتری (بیشتری) داشتهاند. همچنین بین عملکرد و سواد دهیاران نیز تفاوت معنیداری وجود دارد. دهیاران دارای مدرک لیسانس نسبت به بقیه دهیاران با مدرک پایینتر از لیسانس موفقتر بوده و عملکرد بیشتری داشتهاند، اما بین عملکرد و منزلت اجتماعی (لایههای پایین، متوسط و بالا) دهیاران نسبت دو شاخص فوق (سن و سواد)، تفاوت معنیداری کمتر مشاهده شده است، با وجود آن دهیارانی که به لحاظ منزلت اجتماعی در لایههای متوسط جامعه قرار دارند؛ در قیاس با دیگر لایهها عملکرد بهتر (بیشتر) داشتهاند.
خلاصه ماشینی:
"در سال های میانی دهه ١٣٣٠، با تصویب قانون مربوط به بنگاه عمرانی کشور است ، در این قانون ترکیب انجمن ده و در واقع انجمن عمران ده مشتمل بر گروه پنج نفری شامل نماینده مالک ، نماینده زارع ، کدخدا، و دو تن از معتمدان محلی – بر اساس اعتماد میان اهالی ده و نمایندگان مالک و زارع ، پیش بینی شده بود، لیکن به نظر میرسد کارشناسان آن دوره با عنایت به برنامه ها و اهداف آن ، همچنین عدم موفقیت در رسیدن به اهداف بویژه بافت اجتماعی و فرهنگی جامعه روستایی، مشارکت اقشار از مالک ، مباشر، کدخدا، ریش سفیدان و مردم را بر مدیریت واحد (کد خدا) ترجیح داده بودند، که گامی به سوی خرد جمعی و شورایی بود.
اما نتایج تحلیل واریانس نشان میدهد، میانگین محاسبه شده تمامی لایه ها (قشر) از میانگین مطلوب (٣)، کمتر است ، یعنی نباید در عملکرد دهیاران بر اساس قشربندی تفاوت معنیداری وجود داشته باشد لیکن با تعمق در میانگین محاسبه شده و مقایسه آنها با میانگین مطلوب مشاهده میشود ارقام خیلی به نزدیک هستند، به ویژه قشر متوسط (٢,٩٥) که به نسبت دیگر لایه ها، به میانگین مطلوب (٣)، نزدیک تر است ، از این رو میتوان نتیجه گرفت ، دهیارانی که در لایه های اجتماعی متوسط قرار دارند، در قیاس با دیگر لایه های اجتماعی از عملکرد بهتری (بیشتری) برخوردار هستند."