چکیده:
با جایگزینشدن ابزاری به نام تحریم به جای جنگ و اعمال قوة قهریه، دامنة کاربرد این پدیده از دهة آخر قرن بیستم به گونهای افزایش یافته است که برخی تحریمها، همانند جنگ، یکی از واقعیتهای زندگی امروز قلمداد میشود. مشاهدة صحنة بینالمللی این واقعیت را آشکار میسازد که طیف وسیعی از کشورهای جهان، از جمله جمهوری اسلامی ایران، در مقاطعی از حیات اقتصادی خود با چالش اینگونه تحریمها مواجه بودهاند و امنیت اقتصادی آنها تحتالشعاع قرار گرفته است. بنابراین، در این پژوهش، با استفاده از مدل جاذبه، به ارزیابی اثر تحریمهای اقتصادی ایالات متحده و اتحادیة اروپا، از حیث شدت اعمال آنها، بر تجارت غیرنفتی ایران و نمونهای چهاردهتایی از شرکای عمدة تجاری آن طی سالهای 2000 ـ 2011 پرداخته شد. در این زمینه، برای تفکیک آثار تحریم بر حوزههای مختلف تجارت غیرنفتی از پنج کد کالاییـ شمارة صفر، دو، پنج، شش و هفتـ طبقهبندی استاندارد تجارت بینالملل استفاده شد. طبق نتایج، در بیشتر گروههای کالایی منتخب ضریب دو متغیر تحریم گویای آثار معکوس آنها بر جریان تجارت است. به عبارت دیگر، تحریم محدود جز در زمینة صادرات کد کالایی شمارة هفت و تحریم گسترده جز در زمینة صادرات کد کالایی شمارة پنج در سایر موارد اثر منفی و معنیداری بر جای گذارده است.
Economic sanctions appear to be a common feature of political interactions between states. economic sanctions have become increasingly important as alternative to military conflict since the last decade of twentieth century.
This paper provides، through a gravity model، an estimation of the impact of economic sanctions on bilateral trade flows between Iran and its major trading partners during 2000 – 2011، disaggregated by the choice of the 1 – digit sections of the Standard International Trade Classification including zero، two، five، six and seven codes. The results show that extensive and limited sanctions have a significant and negative impact on bilateral trade، except for exports of five and seven codes.
خلاصه ماشینی:
"از ایـن رو، بـا توجـه بـه مطالب فوق ، صورت کلی الگوی جاذبه در پژوهش حاضر به شکل معادلۀ ٣ است : LnX ijt = β0 + β1 Ln (Y iY j )t + β2Ln (Popi Pop j )t +β3Ln Disij (3) + β4Landlij + β5Low + β6Ext+Ƹijt X ijt در این رابطه نشان دهندة صادرات غیرنفتی شامل مـواد غـذایی و دام زنـده (کـد صفر SITC)، مواد خام (کد ٢ SITC)، مواد شیمیایی (کد ٥ SITC)، تولیـدات کارخانـه ای (کد ٦ SITC) و ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقـل (کـد ٧ SITC) بـین دو کشـور i و j است .
نتایج این آزمون برای الگوهای مورد بررسی نشان میدهـد کـه فرضـیۀ صـفر در سـطح اطمینـان معمول رد شده و فرضیۀ پژوهش بـرای ارزیـابی اثـر تحـریم هـای اقتصـادی بـر تجـارت غیرنفتی ایران و شرکای عمدة تجاری آن با استفاده از داده هـای تـابلویی و الگـوی آثـار ثابت برآورد خواهد شد.
مأخذ: یافته های پژوهش نتایج برآورد کلیۀ الگوهای مورد بررسی نشان میدهد که ضریب متغیر ضربی تولیـد ناخالص داخلی، به عنوان نماینده ای برای مقیاس و ابعاد اقتصـادی، در سـطح اطمینـان ٩٩ درصد معنیدار و از علامت لازم برخوردار اسـت کـه نشـان دهنـدة اثـر مسـتقیم بـر جریانات تجاری دوجانبه است .
از این رو، در این بخـش ، به منظور واکنش مناسب به تحریم های اعمال شده علیه ایران ، به بررسی آثار تحریم هـای اقتصادی ایالات متحده و اتحادیۀ اروپا بر جریان تجارت ایـران و شـرکای عمـدة تجـاری آن ، با توجه به نتایج حاصل از برآورد، پرداخته میشود."