چکیده:
شبهجزیره ایبری، سرزمینی با اقوام مختلف است که اتحاد و یکپارچگی در آن منطقه، همواره با دشواری هایی همراه بوده است. منشأ این دشواری را میتوان نژاد مشترک نداشتن ساکنان این سرزمین دانست. اسپانیا پس از دچار شدن به چالشهای عمیق، ایجاد اتحاد ملی را در دستور کار خود قرار داد و یکپارچگی مذهبی برآمده از دستگاه تفتیش عقاید را بهعنوان یکی از ابزارهای مناسب برای این هدف برگزید. تفتیش عقاید، به مثابه روشی برای تحقق وحدت دینی، در اسپانیا حداقل سه دوره داشته است؛ ولی دوره میانی آن که از اواخر قرن پانزدهم و اوایل قرن شانزدهم میلادی آغاز شد، از این نظر مهم است که هدف ایجاد یک دولت ملی یکپارچه را نیز تعقیب میکرد. بر همین اساس، دولت اسپانیا در این دوره، تحت پوشش دستگاه تفتیش عقاید بوده است؛ ولی در حقیقت، با انگیزه ضد سامیگری دست به مبارزهای جدی با عربنژادها و یهودیان بهعنوان دو قوم تأثیرگذار ساکن این سرزمین زد تا بدین وسیله، وحدت ازدسترفته خود را بازیابد. مقاله حاضر، ابعاد مختلف این موضوع را کاویده است.
خلاصه ماشینی:
"حکومت مسلمانان در اسپانیا، چند قرن ، یعنی از قرن هشتم تا پانزدهم میلادی، دوام آورد؛٧ تا آنکه این حکومت ، از قرن چهارم هجری مصادف با دهم میلادی، چهره غالب خود را در برابر حکومت های مسیحی از دست داد و به تدریج قوای مسیحی شمال اسپانیا توانستند قدرت خویش را در جنوب گسترش داده ، سرانجام در سال ١٤٩٢م ٨ به طور کامل ، مسلمانان را از شبه جزیره ایبری ٩ بیرون کنند؛ اما وجود تعداد بسیاری از مسلمانان و یهودیان که به آن ها سامی اطلاق میشد، موجب گردید تا دولت اسپانیا با استفاده از دادگاه تفتیش عقاید، برای از بین بردن قدرت آنان برای همیشه و ایجاد وحدتی مبتنی بر مسیحیت کاتولیک ، اقدام نماید.
همان طورکه گفته شده ، در زمان دسا٦٦ که رئیس محکمه تفتیش عقاید بود، شوالیه هایی که پیش تر مسلمان بوده و بعد مسیحی شدند، به نام وحشی و خنزیر خوانده شدند و تحت پیگیری قرار گرفتند؛ چراکه نامبردگان ، افرادی متمول بودند و دادگاه تفتیش عقاید روی این مسئله ، بسیار حساس بود.
با توجه به مطالب یادشده ، به سؤال های مطرح شده در مقدمه میتوان پاسخ داد که حضور بیگانگان مؤثر در عرصه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و همچنین لزوم ایجاد اتحاد در اسپانیا، سبب متفاوت شدن روند تفتیش عقاید در اسپانیا گردید و تفاوت این رویه را در پیگیری افراد غیرمسیحی و یا حتی مسیحی با پیشینه سامی میتوان مشاهده کرد؛ چنان که اخراج مسلمانان و یهودیان در زمان فیلیپ ، میتواند از جمله شواهد این موضوع باشد."