چکیده:
یکی از سور اختلافی از نظر مکی و مدنی بودن، سورة عادیات است که اگر مکان نزول سوره تعیین گردد، در تفسیر و شناخت بهتر آن نقش بسزایی دارد. برخی از مفسران به دلیل سوگندهای ابتدایی در باب اسبان جنگی، آن را مربوط به جهاد دانستهاند که در مدینه واجب شده است. همچنین روایاتی که نزول سوره را بعد از غزوة ذاتالسلاسل بیان کرده، آن را مدنی دانستهاند. اما با دقت در اسلوب سوره که به سبک سور مکی نازل شده است و روایات صحیح در باب مکی بودن سوره، مشخص میشود که این سوره مکی است و آیات ابتدایی سوره که دربارة جنگ است و ربطی به جهاد ندارد که در مدینه نازل شده باشد. همچنین دلیل دیگر بر مکی بودن سوره، بحث محتوایی آن است که در آن سخن از معاد و قیامت به میان آمده که خود از ویژگیهای سور مکی است و در نقلی موثق از امام علی(ع) آمده که عادیات وصفی برای شتران در حج است. حال اگر «عادیات» به معنای «اسب» باشد، باز به معنای «اسب جنگی» است که با اسب جهادی متفاوت است؛ زیرا اسب جنگی در فرهنگ جاهلیت در میان اهل مکه از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است.
خلاصه ماشینی:
"٣ـ٤) نقد و بررسی روایات در باب روایت ابن عبـاس بایـد گفـت در بررسـی روایـات ترتیـب نـزول بیـان شـد کـه از ابن مردویه از ابن عباس و نیز از عطاء و او از ابن عباس ، مکی بودن سوره رسیده است و روایـات سبب نزول وارده از ابن عباس که در ادامه خواهد آمد و ضوابط و خصـائص سـوره های مکـی و مدنی، قول به مکی بودن سوره را تقویت می کند.
بر اساس روایات نیز سبب نزول این سـوره و ضـوابط و خصائصـی کـه برای سوره های مکی مطرح کرده اند (و در ادامه بیان می گردد)، قول به مکی بودن ایـن سـوره ارجح است .
نتیجه گیری با بررسی و دقت در روایات ترتیب نزول و روایات صحیح ، سبب نزول و ضوابط و خصـائص سوره ها و نیز نظر مفسران و علمای علوم قرآن در باب زمان نزول سورة عادیـات ، مکـی بـودن سوره به دست می آید، اما در روایات سبب نزولی که مدنی بودن سوره را گزارش کرده اند و آن را مرتبط با برخی سریه ها و غـزوة ذات السلاسـل دانسـته اند، در سـند آنهـا افـرادی ضـعیف و غیرموثق وجود دارند یا روایت آنها به صورت مرسل بیان شده است .
از نظر محتوا نیـز سـورة عادیـات صـحنۀ معـاد و قیامـت را ترسیم می کند که خود دیدگاه مکی بودن سوره را تقویت می کند و از سـویی، دربـارة دلایلـی که بر مدنی بودن سوره ، مبنی بر اشاره به اسبان جنگی در دوران وجوب جهاد (که در مدینـه بوده ،) آورده می شود، می توان گفت همان گونه که در روایات صحیح و روایتی بـه نقـل از امـام علی (ع ) بدان اشاره شده ، «عادیات » وصفی برای «شتران حج » است ."