چکیده:
حنا گیاهی است با جاذبههای دوگانۀ طبیعی شامل رنگ زیبا و خواص کمنظیر که در بین بیشتر اقوام و ملل محبوبیت و کاربرد دارد. این گیاه افزونبر داشتن خواص دارویی- زینتی، یکی از مواد پرکاربرد در جشنها و آیینهای خانوادگی و قومی است. یکی از موارد استعمال حنا در جشن حنابندان است که ریشه در تاریخ کهن ایران دارد. از سدههای پیشین تاکنون این جشن بهسبب وجود خردهفرهنگها و موقعیتهای جغرافیایی، در قسمتهای مختلف ایران با آیینهای ویژهای برگزار میشود. بسیاری از این آیینها ریشههای مشترک و شیوههای اجرایی یکسانی دارند و برخی دیگر با وجود ریشههای مشترک، با شیوههای متفاوتی برگزار میشوند. در این تحقیق با روش اسنادی و با مطالعۀ کتابها و مقالاتی که دربارۀ آیین نمادین حنا و دیگر کاربردهای آن در فرهنگ مردم ایران نوشته شده، به مقایسۀ آیینهای حنابندان در 10 منطقۀ ایران پرداخته شده و درنهایت، به کمک نظریههای کارکردگرایی و اشاعۀ فرهنگی نتایج نهایی به دست آمده است.
خلاصه ماشینی:
"شب عروسی نوع پذیرایی شیرین پلو و یا کشمش پلو، شیرینی و شربت شیر و چای ، پلو و گوشت شیرینی شربت و میوه ، شیرین پلو شیرینی و شربت - مبالغ اهدایی - شاباش (مبارکی ) - طلا و مقداری پول پول حیوان گوسفند چند بز، یک رأس گوسفند گوسفند گوسفند 38 قربانی گاو یا شتر اجزاء بدن برای حناگذاری سر، دست و پای عروس و کف دست داماد دست و پای عروس و دست و پای داماد کف پا و دست عروس ٨ و دست ها تا آرنج و پا تا نزدیک زانوی داماد دست و پای عروس و داماد کف دست عروس و داماد اعتقادات - برداشتن نقل ها و شاهی سفید از زمین به نشانة خوش یمن بودن عمل نوره ٩ و بخت گشایی بخت گشایی دختران نوع ظرف «مجوم هنا» مجمعة مسین داخل یک ظرف بزرگ یا دیس هفت تا چهل جام برنجی یا نقره ای ١٠ طشت - مکان تهیة حنا حمام وسط مجلس حنابندان اتاقک و حمام سربینه برای عروس و حمام برای داماد اتاق چه کسی حنا می بندد زن جوان یک بخته ١١ برای عروس و ساقدوش ها١٢ برای داماد مشاطه ١٣ و جت ١٤ دلاک دلاک برای عروس و داماد خواهر عروس به دست داماد و خواهر داماد به دست عروس 39 اشعار و نوع موسیقی - ترانه های شاد نازینک ١٥، هالو١٦، لارو١٧ توسط لوری ها یا (نوازندگان ) داریه و دنبک ساز و دهل و آهنگ های محلی - اصطلاحات رایج محلی - کارچ ١٨ بجار١٩ سرانگشتی ٢٠، خفتی شدن ٢١،حنای سر 22عروس ، حنای سی تبارک ٢٣ قرق کردن حمام ٢٤ - وسایل همراه حنا مجموم حنا بلگک ٢٥ روغن ، شکر، آرد، چای ، برنج و حبوبات شمع های رنگارنگ و سکه و زر و سیم چند کیسه حنا، چادر، کله قند و شیرینی - کاربردهای دیگر حنا - درمان محلی با داروهای سنتی در بلوچستان ٢٦، ختنه سوران ٢٧، قالی بافی ٢٨ پیالة مسی و سنگ حنابندان ٢٩، شکستن عزا٣٠ - - منبع (جاوید، ."