چکیده:
تربیت عرفانی یکی از ساحتهای تربیتی معنوی است که در آموزههای عارفان اهل طریقت و سیر و سلوک ریشه دارد. هدف از نگارش این مقاله ، استنتاج اهداف تربیت عرفانی مولانا شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم هجری از آرای انسانشناسانه اوست که در آثارش نمودار است . این پژوهش با روش توصیفی استنتاجی نگارش یافته است . بر اساس یافته های این پژوهش ، هدف نهایی مولانا در تربیت آدمی ، فنا و بقای بالله دانسته شده و سایر اهداف که در حکم اهداف واسطه ای در تربیت عرفانی است ، در راستای تحقق آن وضع گشته است که اهدافی مانند رسیدن به تغییر خویشتن ، دریافت بارقه های حق ، رسیدن به معرفت شهودی ، عشق ، موت اختیاری و... در زمرة این اهداف قرار میگیرد که هر یک از آنها در رسیدن انسان به هدف اصلی او در تربیت عرفانی از نگاه مولانا یعنی همان فنا و بقای بالله نقش مهمی بر عهده دارد.
خلاصه ماشینی:
"در راه رسیدن به فنا و بقای بالله ، که همان جدایی از غیر حق و اتحاد با حضرت اوست به ترتیب پرورش عقل کلی که پای در عالم غیب دارد به عنوان اولین و کلیدی ترین هدف واسطه ای تربیت ، تغییر خویشتن که از اهداف مهم مرحله ای در دستیابی آدمی به فنا و بقای بالله است ، دست یافتن به شهود که همان گذشتن از حس ظاهری و مشاهدة بیواسطۀ حقایق عالم با دل است و از اساسی ترین اهداف واسطه ای در تربیت عرفانی انسان برای رسیدن به هدف غایی او به شمار میرود، موت اختیاری که بر اساس کنار گذاشتن تعلقات مادی و انقطاع به میل و ارادة آدمی از بدن و در نتیجه انقطاع از عالم ماده صورت میپذیرد، دریافت بارقه ها و عنایات رحمانی و رحیمی حضرت حق که بدون آنها تلاش انسان هر اندازه که باشد، هیچ است و عشق ، که نیروی محرک حاکم بر هستی و راه پیشرفت و رسیدن به کمال حقیقی برای آدمیان، یعنی همان مشاهدة ذات خداوندی است از جمله اهداف واسطه ای در تربیت عرفانی از نگاه مولانا است که میتواند در پیشبرد اهداف معنوی نظام آموزشی و تربیتی رسمی و عمومی و غیر رسمی و فردی به صورتهای مختلف مورد توجه قرار گیرد."